Holybreak - Sanktuarium Nowych Męczenników w Bydgoszczy

Sanktuarium Nowych Męczenników w Bydgoszczy

Księdza Jerzego Popiełuszki 3, 85-808 Bydgoszcz

Sanktuarium Świętego

UDOSTĘPNIJ

ZAPISZ

Źródło: Wikimedia Commons

Ołtarz główny

Źródło: Wikimedia Commons

Pomnik ks. Jerzego Popiełuszki – jeden z pierwszych, jakie wystawiono w Polsce

Źródło: Wikimedia Commons

Kamienie Katyńskie

Źródło: Wikimedia Commons

O sanktuarium:

Kościół Świętych Polskich Braci Męczenników w Bydgoszczy – kościół położony w Bydgoszczy, którego patronem jest Pięciu Braci Męczenników. Od 2000 roku Sanktuarium Nowych Męczenników. Starania o budowę kościoła katolickiego w rejonie dzisiejszych Kapuścisk i Wyżyn sięgają okresu międzywojennego[2]. Przed 1939 r. zawiązał się na Kapuściskach komitet budowy kościoła. Planowano wznieść obiekt na skarpie pradoliny bydgoskiej, bliźniaczy do tego, który w 1925 r. stanął na Siernieczku. Do budowy nie doszło wskutek wybuchu II wojny światowej. Po wojnie erygowano parafię pw. św. Józefa Rzemieślnika, której przyznano były kościół ewangelicki przy ul. Toruńskiej. Tymczasem w latach 50. na Kapuściskach, a w 60. i 70. również na Wyżynach powstały wielotysięczne osiedla mieszkaniowe. Jednak na erekcję nowych parafii nie wyrażały zgody ówczesne władze państwowe. Wtedy z inicjatywy prymasa Stefana Wyszyńskiego zaczęły powstawać ośrodki duszpasterskie, które pełniły posługi parafialne. Jeden z nich powstał na Wyżynach. W 1973 r. po wielu zabiegach, w kontekście odwilży politycznej władze zgodziły się na budowę pierwszego po wojnie nowego kościoła w Bydgoszczy. Powstała idea budowy obiektu pod wezwaniem Świętych Polskich Braci Męczenników, który czciłby pamięć bydgoskich ofiar hitlerowskiego terroru. Inicjatorem budowy świątyni był osobiście kardynał Stefan Wyszyński prymas Polski. Projekt zlecono jednemu ze specjalistów budownictwa sakralnego - prof. Leopoldowi Taraszkiewiczowi z Politechniki Gdańskiej. Prace konstrukcyjne wykonał inż. Tadeusz Lisiewicz z Bydgoszczy, projektantem wystroju wnętrz był Kazimierz Gąsiorowski z Warszawy, a roboty budowlane nadzorował inż. Henryk Misterek z Bydgoszczy. Władze miasta przyznały lokalizację przy ul. Szpitalnej. Jednak teren przeznaczony pod zabudowę wymagał specjalnego posadowienia obiektu, wobec czego blisko rok wbijano ręcznie 250 pali o długości około 15 m w podłoże. Kościół jest zaprojektowany w nurcie architektury nautologicznej (odwołującej się do żeglarstwa), a jego forma nawiązuje do ewangelicznego spotkania barek na jeziorze. Rzut poziomy tworzą cztery wycinki koła o różnych promieniach, a rozgraniczające je ściany w części nad dachami przechodzą w trójkątne żagle statków. Platforma poniżej wierzchołków masztów, przypominająca bocianie gniazdo, stanowi podstawę wieży dzwonniczej, zwieńczonej krzyżem greckim. Obrys fundamentów ma kształt kielicha leżącego na okręgu wyobrażającym hostie. Podstawa kielich to mały kościół, czara – Kościół Zasadniczy, a hostia to sale pamięci i pomieszczenia gospodarcze[4]. 15 sierpnia 1976 roku erygowana została na Kapuściskach i Wyżynach nowa parafia pod wezwaniem Św. Polskich Braci Męczenników. Jej proboszczem został ks. Romuald Biniak, któremu zlecono zadanie wybudowania nowego kościoła. Była to pierwsza parafia w Bydgoszczy, która po II wojnie światowej otrzymała pozwolenie na budowę świątyni. W dekrecie ustanawiającym nową parafię o tak niezwykłym wezwaniu prymas Wyszyński napisał: „Świątynia ta ma upamiętniać po wieczne czasy wszystkich bezimiennych Polaków, którzy oddawali swoje życie za wiarę i ojczyznę, a nie zostali wyniesieni na ołtarze.” Po wybudowaniu plebanii w 1977 roku, 15 kwietnia 1978 roku w obecności prymasa Polski, odbyło się uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego. Kamień węgielny to cios kamienny wyjęty z fundamentów katedry romańskiej w Gnieźnie. Wmurowany jest w ścianę wschodnią przejścia między kościołem Nawiedzenia a Kaplicą pamięci. Obiekt zaprojektowano w nurcie architektury nautologicznej („statek żaglowy”). Łącznie jego powierzchnia jest równą tej, jaką ma bydgoska bazylika. 10 czerwca 1978 r. stanął pierwszy człon kościoła - kaplica Nawiedzenia Matki Boskiej, zwana małym kościołem. W tym samym dniu nastąpiło wprowadzenie obrazu Matki Boskiej będącego wierną kopią Obrazu Częstochowskiego sporządzoną przez prof. Marię Torwirt z Torunia. Następnie rozpoczęła się budowa okalających ją kręgów - północnego i południowego. Kolejnym budowanym obiektem była wieża oraz główny amfiteatralny gmach kościoła z chórem muzycznym. 18 września 1980 roku obraz Matki Boskiej, krzyż, który miał być osadzony na wieży kościoła i dzwony świątynne konsekrował Stefan prymas Wyszyński. Gmach świątyni budowano od początku systemem gospodarczym bez udziału przedsiębiorstw budowlanych, rękami ochotników – zarówno robotników, jak i inżynierów, konstruktorów i artystów. Pierwszą Mszę św. w nowo zbudowanej świątyni odprawił ks. kard. Józef Glemp, który również 23 listopada 1986 r. ją uroczyście konsekrował. 19 października 1985 roku w pierwszą rocznicę śmierci, przed kościołem został poświęcony pomnik ks. Jerzego Popiełuszki, który odprawił tu swoją ostatnią mszę św. przed swą męczeńską śmiercią. W 1986 r. zbudowano dom dla sióstr Urszulanek posługujących w parafii. Z kolei w 1995 r. zostały poświęcone organy zbudowane ku czci ks. J. Popiełuszki. Związki z ks. Jerzym Popiełuszką. Kościół Świętych Polskich Braci Męczenników był ostatnią świątynią, w której modlił się ks. Jerzy Popiełuszko przed zamordowaniem go przez oficerów SB. Zaproszony przez Duszpasterstwo Ludzi Pracy, przybył do Bydgoszczy 19 października 1984 r. O godz. 18.00 sprawował swoją ostatnią mszę św., prowadził rozważania i odmawiał różaniec. Jego ostatnie słowa podczas rozważań brzmiały: „Módlmy się abyśmy byli wolni od lęku i zastraszenia, ale przede wszystkim od żądzy odwetu i przemocy”. Około godziny 22 udał się wraz z kierowcą Waldemarem Chrostowskim w drogę powrotną do Warszawy. Na drodze między Bydgoszczą a Toruniem trzej oficerowie Służby Bezpieczeństwa: Grzegorz Piotrowski, Leszek Pękala i Waldemar Chmielewski zatrzymali samochód księdza i po kilkukrotnym pobiciu na trasie, już zabitego zrzucili z tamy włocławskiej do rzeki Wisły. Wiadomość o mordzie wstrząsnęła głęboko opinią publiczną w kraju i na świecie. Martyrologia księdza, kapelana Solidarności w wymowny sposób komponuje się z wezwaniem i patronami świątyni. 6 czerwca 2010 r. ks. Jerzy Popiełuszko został beatyfikowany.

Czytaj więcej

Relikwie: Relikwie Świętych Polskich Braci Męczenników

Wezwanie kościoła jest osobistym pomysłem prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego, który chciał upamiętnić prześladowanych dla sprawiedliwości Polaków i uznał ziemię bydgoską za szczególnie predestynowaną dla tego celu. Kult Pięciu Braci Męczenników: Benedykta, Jana, Mateusza, Izaaka i Krystyna zamordowanych w terenie święto-wojciechowym pod Międzyrzeczem przez zbójców w 1003 r. rozwinął się w Polsce i Czechach w XI wieku. W 1038 r. relikwie Pięciu Męczenników wywieźli z Gniezna do Pragi Czesi podczas wyprawy łupieżczej do Polski. Stamtąd w 1987 r. prymas Czech kard. Franciszek Tomaszek ofiarował je dla nowego kościoła bydgoskiego. Obecnie relikwie są wystawione do publicznej czci w kaplicy Miłosierdzia Bożego. Relikwiarz (dzieło artysty plastyka Roberta Kai) – to pięć postaci męczenników podtrzymujących koronę królewską z symbolami kłosów, zwieńczoną krzyżem. Część relikwii jest zamurowana w ołtarzu głównym.