Holybreak - Sanktuarium Matki Bożej Mstowskiej Miłosierdzia w Mstowie

Sanktuarium Matki Bożej Mstowskiej Miłosierdzia w Mstowie

Targowa 2, 42-244 Mstów

Sanktuarium Maryjne

UDOSTĘPNIJ

ZAPISZ

Źródło: Wikimedia Commons

Widok na zespół klasztorny

Źródło: Wikimedia Commons

Wnętrze kościoła

Źródło: Wikimedia Commons

Brama wejściowa na plac

Źródło: Wikimedia Commons

Kościół - fragment fasady

Źródło: Wikimedia Commons

Mury obronne zespołu klasztornego

Źródło: Wikimedia Commons

O sanktuarium:

Klasztor w Mstowie – zabytkowy, średniowieczny klasztor w Wancerzowie, diecezjalne sanktuarium Matki Boskiej Mstowskiej Miłosierdzia. Klasztor zakonu kanoników regularnych został prawdopodobnie utworzony przez biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża w 1218 roku, gdy sprowadził on do Mstowa dwunastu zakonników. Według innej wersji w Mstowie klasztor powstał przed rokiem 1145 z inicjatywy Piotra Włostowica, a biskup Odrowąż jedynie potwierdził wcześniejsze nadania i oddał pod zarząd klasztoru parafię (1220). Początkowo uważano, że pierwszy kościół był drewniany, jednak prace archeologiczne prowadzone od 2010 roku pozwoliły odkryć resztki fundamentów niepasujące do zachowanych fragmentów świątyni gotyckiej, co pozwala założyć, że pierwsza świątynia była kościołem murowanym w stylu romańskim. Klasztor wzniesiono na lewym brzegu Warty, już na terenie ziemi sieradzkiej, a więc na ziemiach należących administracyjnie do diecezji gnieźnieńskiej, co stało się przyczyną konfliktu kompetencyjnego rozstrzygniętego dopiero w drugiej połowie XV wieku. Ostatecznie klasztor podlegał biskupom gnieźnieńskim, a położona w centrum miasteczka Mstów parafia biskupom krakowskim. Początkowo klasztor stanowił filię wrocławskiego opactwa na Piasku i uniezależnił się dopiero w na początku XV wieku. Istnienie klasztoru przyczyniło się do dynamicznego rozwoju przyklasztornej osady, która w 1279 roku uzyskała od księcia krakowskiego Bolesława V Wstydliwego prawa miejskie jako pierwsza w regionie. Jako ośrodek nadgraniczny i komora celna Mstów był ważnym ośrodkiem na północy ziemi krakowskiej i w XIII i XIV wieku wielokrotnie stawał się celem wypraw grabieżczych. W związku z tym klasztor obwarowano za pomocą drewnianych umocnień. W pierwszej połowie XV wieku w miejscu starego kościoła wzniesiono nowy, który w 1441 roku na synodzie w Łęczycy otrzymał rangę kolegiaty, a kilkadziesiąt lat później dostawiono nowe zabudowania klasztorne. Budynek klasztorny pełnił funkcję mieszkalno-sakralne, szkoły parafialnej, szpitala, studium dla kandydatów na księży oraz skryptorium. Biblioteka klasztorna liczyła 3000 ksiąg. Budynki klasztorne wielokrotnie przebudowywano, m.in. na początku XVII wieku fortyfikacje zastąpiono nowymi, kamienno-ceglanymi, które jednak nie obroniły klasztoru w 1655 roku przed Szwedami, którzy po kilkudniowym oblężeniu spalili miasto i klasztor, mordując połowę ludności. Klasztor gościł królów Władysława Łokietka, Kazimierza Wielkiego, Władysława Jagiełłę (1391), Kazimierza Jagiellończyka (1474), Jana Kazimierza (1665). Po pożarze kościoła w 1702 roku kapituła klasztorna podjęła decyzję o budowie nowego, który ukończono w 1742 roku. Jeszcze kilka lat przed zakończeniem tej budowy, w trakcie uroczystości religijnych, pękły filary nawy południowej, w efekcie czego zawaliły się stropy i część murów. Zginęły przynajmniej trzy osoby. Kolejne pożary w obrębie kompleksu klasztornego miały miejsce w latach 1776, 1800[5] i 1879, ponadto zniszczeń dokonały wojska rosyjskie w 1709 i 1768 roku oraz pruskie w 1789 i 1793 roku. Za każdym razem kościół odbudowywano. W 1798 lub 1819 roku dobra klasztorne zostały skasowane i przeszły na własność państwa, a w 1823 roku skasowano klasztor, przekazując go księżom parafialnym. W 1914 roku w pomieszczeniach dawnego klasztoru wojska niemieckie broniły się przed Rosjanami, którzy zbombardowali niemieckie pozycje, częściowo burząc zabudowania. W latach 1925–1936 mstowski proboszcz odrestaurował obiekty klasztorne i zrekonstruował mury obronne, przywracając im XVII-wieczną formę. Po II wojnie światowej prowadzono wokół zabudowań klasztornych drobne prace i trzykrotnie odnajdywano w jego pobliżu monety z XIV-XVI wieku, łącznie blisko tysiąc sztuk. Kościół: Pierwszy kościół został zbudowany w stylu romańskim, przypuszczalnie w XII wieku. W XV wieku kościół został przebudowany w lub zbudowany od podstaw stylu gotyckim, a w pierwszej połowie XVIII stulecia na jego fundamentach zbudowano nowy, trójnawowy kościół w stylu barokowym z dwiema wieżami, podwyższonymi na przełomie XIX i XX wieku. Wyposażenie wnętrza kościoła pochodzi głównie z XVIII wieku i jest późnobarokowe. Znajduje się w nim łącznie jedenaście ołtarzy. Szczególnie wyróżniają się spośród nich późnobarokowy ołtarz główny, wzorowany na jasnogórskim, i dwa boczne, rokokowe. W stylu rokokowym wykonany jest także chór muzyczny. Szczególnym kultem otaczany jest słynący łaskami obraz Matki Boskiej Miłosierdzia, będący siedemnastowieczną kopią obrazu Matki Boskiej Jasnogórskiej, zwany Matką Boską Mstowską. W prawej poprzecznej nawie wisi obraz przedstawiający wręczenie przez biskupa Iwo Odrowąża aktu fundacyjnego klasztoru na tle jego XVII-wiecznej panoramy. Na placu przykościelnym mieścił się w przeszłości cmentarz, o czym świadczy zachowany pomnik nagrobny z figurą Chrystusa Dobrego Pasterza.

Czytaj więcej

Cudowny obraz: Matka Boża Mstowska Miłosierdzia

Rytowana podobizna Matki Boskiej z Jasnej Góry trafiła do Mstowa. Miał to miejsce w XVII wieku. Jest to papierowa rycina naklejona na płótno, a to z kolei nałożone zostało na modrzewiową deskę. Historię pojawienia się obrazu w Mstowie opisał ok. 1657 roku kanonik regularny ks. Szymon Paszyński, który przebywał wtedy w mstowskim klasztorze. Opisuje historię paraliżu Zofii Zamojskiej i jej cudownym uzdrowieniu poprzez wizerunek Czarnej Madonny. Wieść o tym cudownym uzdrowieniu szybko rozniosła się w Strzelcach Wielkich i sąsiednich miejscowościach. Zofia ok. 1645 roku wyszła za mąż za Baltazara Wężyka Widawskiego i zamieszkała wraz z nim w Białej, razem z posagiem wzięła ze sobą obraz Matki Bożej. Z przekazu ks. Szymona Paszyńskiego wynika również, że Widawscy urządzili w swojej posiadłości kaplicę z cudownym obrazem, gdzie zbierali się liczni wierni. Z tego powodu zaczęto myśleć nad przeniesieniem obrazu do kościoła. Ponieważ wzmianki na temat rodziny Widawskich i Zamojskich są stosunkowo częste w mstowskich księgach parafialnych z XVII wieku, wiadomo, że konwent kanoników regularnych był im znany. Pozwala to też przypuszczać, że w dużej mierze miało to wpływ na decyzję, aby przenieść wspomniany obraz do mstowskiej świątyni. Obraz Matki Bożej Mstowskiej Miłosierdzia wielokrotnie podlegał zabiegom konserwatorskim. Pierwsze prace zlecone były jeszcze przez państwa Widawskich przed umiejscowieniem go w mstowskim kościele. Warto też dodać, że intensywny i nieprzerwanie trwający od wieków kult Matki Bożej Mstowskiej sprawił, iż w 1993 roku metropolita częstochowski ks. abp. Stanisław Nowak podniósł kościół mstowski do godności sanktuarium maryjnego. Ponadto, ten sam metropolita, dnia 30 lipca 2000 roku koronował obraz Matki Bożej Mstowskiej. Od tej pory każda rocznica koronacji jest uroczyście obchodzona w mstowskim kościele. Z tej okazji zapraszani są księża i wierni z pobliskich parafii. (Źródło: parafia-mstow.pl).