Holybreak - Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Gdańsku

Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Gdańsku

ul. Żabi Kruk 3, 80-822 Gdańsk

Sanktuarium Maryjne

UDOSTĘPNIJ

ZAPISZ

O sanktuarium:

Kościół św. Piotra i Pawła – kościół w Gdańsku, przy ulicy Żabi Kruk. Jest on historyczną farą Starego Przedmieścia. Należy do grupy największych kościołów gotyckich w Gdańsku. W latach 1590–1945 był głównym kościołem gdańskich ewangelików reformowanych. Odbywały się tutaj nabożeństwa po polsku, angielsku, francusku i niemiecku. W 1958 na mocy decyzji władz PRL przekazano ją rzymskim i ormiańskim katolikom. Historia: 1397 Budowa kościoła św. Piotra jako filii Kościoła Mariackiego w Gdańsku. 1424 Całkowity pożar kościoła, list odpustowy na rzecz jego odbudowy. 1436 Przy kościele powstaje szkoła, która istnieje tu do 1904 r. 1456 Odbudowa świątyni. 28 stycznia dekretem Jana Gruszczyńskiego, biskupa kujawskiego, Gdańsk podzielono na 6 parafii. Jedną z nich jest parafia św. Piotra i Pawła, a kościół zostaje farą. 1458 Powstaje kaplica św. Tomasza ufundowana przez włókniarzy. 1460 Cieśle okrętowi z Lastadii fundują kaplicę św. Andrzeja. 1484 Poświęcenie kaplicy pw. 11000 dziewic. 1486–1514 Rozbudowa i podwyższenie murów. Budowa potężnej wieży. 1516 Zakończenie budowy sklepień. 1521 Pożar wnętrza wieży kościelnej. 1557 Rada miejska przekazuje kościół luteranom, którzy stają się dominującym wyznaniem w Gdańsku. 1579 Zburzenie kaplic Trzech Króli, św. Tomasza, 11000 Dziewic, św. Jerzego, św. Anny i N.M.P. 1589 pierwsze nabożeństwa kalwińskie w języku polskim; dominuje niemiecki i niderlandzki 1590 Zdjęcie figury N.M.P. z ołtarza głównego przez kalwinistów. 1622 Obiekt staje się główną świątynią gdańskich kalwinistów; kościół zostaje dostosowany do ich kultu. 1626 Wojcich Niclassus powołany jako pierwszy stały polski kaznodzieja 1642 Gerard Benning znakomity ludwisarz gdański wykonuje dla kościoła dzwon „TUBA DEI”. 1656–1682 Prace konserwacyjne. 1688 kościół zostaje udostępniony na nabożeństwa kalwińskie po francusku dla hugenockich uchodźców religijnych z Francji. 1707 likwidacja stanowiska polskiego kaznodziei, choć nabożeństwa po polsku sporadycznie będą się odbywać do końca XVIII wieku 1734 Podczas oblężenia Gdańska przez wojska rosyjskie do wnętrza kościoła wpada pocisk. 1769 Powstają wielkie organy. 1807 Podczas oblężenia Gdańska przez Francuzów świątynia zostaje ostrzelana i poważnie uszkodzona. 1807–1817 Kościół zamieniono na magazyn siana i słomy. 1813 Podczas oblężenia miasta przez wojska rosyjskie i pruskie obiekt ponownie zbombardowano. 1817–1821 Ogólny remont dachów. Likwidacja sygnaturki z dachu prezbiterium i dzwonnicy z dachu nawy głównej oraz całego dawnego wyposażenia wnętrza z wyjątkiem organów. 1820 Gdański Garnizon Wojskowy przejmuje obiekt jako współużytkownik na okres 25 lat. 1823 likwidacja francuskiej (hugenockiej) parafii reformowanej. 1890–1900 Najpoważniejsze prace remontowe. Usunięcie tynków zewnętrznych. 1945 Podczas szturmu Armii Czerwonej na Gdańsk, kościół został zbombardowany, a później ponownie podpalony. Runęły wówczas konstrukcje dachowe prezbiterium, nawy południowej i częściowo nawy głównej. Oberwaniu uległa większość sklepień. Zburzone zostały trzy filary międzynawowe. lato 1945 r. zamurowanie otworów wejściowych; adaptacja zakrystii na kaplicę rzymskokatolicką bez podstawy i tytułu prawnego przez księży zmartwychwstańców. 1947 prawo do kościoła odzyskuje Kościół ewangelicko-reformowany, ale ze względu na obecność katolików zwleka z odbudową 1949 władze PRL odbierają kościół kalwinistom powołując się na zbyt wolne tempo odbudowy[2]; 20 marca 1958 r. władze PRL przekazały kościół Kurii Gdańskiej pomimo protestów ewangelików-reformowanych. 1958–1959 odbudowano jedną z naw, a w dawnej zakrystii urządzono kaplicę dla obrazu Matki Bożej Łaskawej ze Stanisławowa1976 Początek planowej rekonstrukcji świątyni. 1977 Ukończenie odbudowy wieży. 1978–1982 Odgruzowanie i rekonstrukcja 3 filarów i łuków. 1982–1984 Nowa konstrukcja dachu, pokrycie dachówką. 1984 Rekonstrukcja sygnaturki i attyki fasady wschodniej. 1985 Rekonstrukcja okien i nowy wystrój kaplicy chrzcielnej. 1986 Odbudowa murów wewnętrznych prezbiterium. 1987 Nowy wystrój nawy północnej. do 1992 przy kościele funkcjonowała kaplica ormiańska (posługę pełnił ks. prałat Kazimierz Filipiak). 1999–2009 przy parafii działała też ormiańskokatolicka parafia personalna (ustanowiona dekretem ówczesnego ordynariusza wiernych obrządku ormiańskiego w Polsce, prymasa Józefa Glempa). 2006 Boczny ołtarz św. Klemensa Marii Hofbauera (w sierpniu) oraz ołtarz główny (we wrześniu) – uroczyście święci abp Tadeusz Gocłowski. 2007 – uroczysta intronizacja (przeniesienie z kaplicy bocznej do ołtarza głównego) cudownego obrazu Matki Bożej Łaskawej oraz ustanowienie nowego sanktuarium maryjnego w diecezji gdańskiej[4] 2009 Odsłonięto chaczkar – dar ormiańskiej fundacji Piunik, jako znak przyjaźni Ormian i Polaków[5]. 2009 Dekretem ordynariusza wiernych obrządku ormiańskiego w Polsce, arcybiskupa Kazimierza Nycza, przy kościele powołano parafię ormiańskokatolicką. Jej proboszczem został ksiądz prałat Cezary Annusewicz. Ze względu na pożary i bombardowania, dostosowanie kościoła do celów gospodarczych ogromna część wyposażenia nie ostała się do czasów współczesnych. Fakt, że kościół przez ponad 300 lat był świątynią kalwińską, odzwierciedla jedyna oryginalna część wnętrza: kaplica Uphagenów z 1774 roku z zachowanym epitafium w formie antycznej oraz rokokową drewnianą obudową. Zachowały się średniowieczne kamienne chrzcielnice, rokokowy kominek i nagrobek Piotra Uphagena z 1774 roku. Cenna jest też kolekcja żyrandoli z XVII wieku uratowanych przed zniszczeniem. Po 1958 pozwolono na odbudowę kościoła w formie, która nie odzwierciedla kalwińskiego historii kościoła, także pod względem układu kościoła, ale jest właściwa dla katolickiego kultu. W prezbiterium umieszczono barokowy ołtarza głównego, który nie jest oryginalny dla wystroju kościoła. Zostanie nim zamontowanych zostanie 60% autentycznych detali tego ołtarza, w tym barokowy obraz Niepokalanego Poczęcia NPM. W nawie północnej stalla renesansowa z XVII wieku. Prowadzone są prace konserwatorskie przy ok. 60 płytach nagrobnych. Wewnątrz kościoła zgromadzono elementy barokowej snycerki. Zaplanowano odtworzenie empory muzycznej w nawie południowej, z wykorzystaniem części autentycznej stolarki. W zakończeniu nawy północnej zachowana gotycka chrzcielnica z XV wieku.

Czytaj więcej

Cudowny obraz: Obraz Matki Bożej Łaskawej ze Stanisławowa

Kościół św. Piotra i Pawła jest miejscem szczególnego kultu NMP- sanktuarium, w którym łączą się w modlitwie katolicy i Ormianie przed cudownym obrazem Matki Bożej Łaskawej ze Stanisławowa. Cudowny Wizerunek MB Łaskawej, koronowany 30.V.1937 r., został przewieziony do Gdańska z kościoła ormiańskiego w Stanisławowie, po zakończeniu II wojny światowej. Obraz Matki Bożej jest wierną kopią wizerunku Jasnogórskiego, lecz bez blizn na twarzy Bogarodzicy i pochodzi prawdopodobnie ze szkoły polskiej wieku XVII. Namalowany jest temperą na płótnie, rozpięty na sosnowej desce. W kronikach kościoła ormiańskiego odnotowano, że został namalowany na życzenie pisarza gminy ormiańskiej w Stanisławowie, który potem modląc się przed tym obrazem, został wyleczony ze ślepoty. Wkrótce inni ludzie zaczęli doświadczać niezwykłych łask i w powszechnej opinii tych stron, stanisławowski wizerunek dorównywał jasnogórskiemu. Przed obrazem dokonało się wiele cudów, między innymi, uzdrowienia z choroby oczu oraz febry. Do 1883 r. zanotowano 738 cudów potwierdzonych przez abp. Mikołaja Isakowicza. Modlitwy przed obrazem i Msze św. odprawiane na prośby wiernych wyprosiły zwycięstwo oręża polskiego w czasie inwazji bolszewickiej w 1918 r. Liczba uzdrowień powiększała się o kolejne setki Matczynej interwencji w sprawach trudnych, czy wręcz niemożliwych, co potwierdzały liczne wota i listy wpływające do sanktuarium. Jej wizerunek to tzw. "obraz płaczący". Płacz Matki Bożej obserwowano wielokrotnie, zwykle zapowiadał upadek obyczajów w naszej ojczyźnie, zwłaszcza w czasach saskich. Jak pisał Ks. Konstanty Żukiewicz: "Łzy Matki Bożej były przestrogą, wołały o opamiętanie przed zbliżającymi się rozbiorami i te nieszczęściem wróżebne łzy, po wiekowej niewoli wypłakały nam ojczyznę wolną". Na pamiątkę cudu Płaczącego Obrazu w dniu 21 sierpnia każdego roku udziela szczególnych łask przez błogosławieństwo relikwiarzem z tuwalnią Łez Matki Bożej. Źródło:www.piotripawel.diecezja.gda.pl