Holybreak - Sanktuarium Matki Bożej Podgórskiej Niepokalanej Królowej Rodzin w Toruniu

Sanktuarium Matki Bożej Podgórskiej Niepokalanej Królowej Rodzin w Toruniu

ul. Poznańska 49 87 - 100 Toruń

Sanktuarium Maryjne

UDOSTĘPNIJ

ZAPISZ

Źródło: Wikimedia Commons

Nawa główna

Źródło: Wikimedia Commons

Ołtarz główny

Źródło: Wikimedia Commons

Ółtarz boczny św. Antoniego

Źródło: Wikimedia Commons

O sanktuarium:

Klasztor oo. franciszkanów w Toruniu – dom klasztorny Zakonu Braci Mniejszych w Toruniu. 1641 r. reformaci próbowali osiąść przy kościele św. Wawrzyńca przed Bramą Chełmińską w Toruniu, co spowodowało gwałtowny sprzeciw władz miejskich oraz konkurencyjnego zakonu bernardynów. Dzięki protekcji biskupa chełmińskiego Kaspra Działyńskiego kilka lat spędzili w jego toruńskiej kamienicy. Dzięki staraniom Stanisława Sokołowskiego z Wielkiej Wrzący, kasztelana bydgoskiego i starosty dybowskiego, uzyskano zgodę królewską na lokalizację klasztoru po przeciwnej stronie Wisły, na terenie wsi Piaski, u granic miasteczka Podgórza (obecnie ul. Poznańska), gdzie osiedli w prowizorycznych zabudowaniach 3 października 1644 r. Konsekracja kościoła p.w. świętych Piotra i Pawła miała miejsce 22 czerwca 1659 r., jednak prace budowlane trwały jeszcze do 1661 r. W międzyczasie w niewykończonym klasztorze podczas oblężenia załogi szwedzkiej w Toruniu przez siły polskie w czasie potopu, od września do 5 listopada 1658 r. przebywała królowa Ludwika Maria ze swym dworem, której krótko towarzyszył król Jan Kazimierz. Wśród zakonników nie brakło jednostek wybitnych, mnisi posiadali też sporą bibliotekę. Klasztor należał do wielkopolskiej, a od 1750 r. do pruskiej prowincji zakonnej. Jeszcze w końcu XVIII w. w klasztorze były prowadzone prace budowlane. Od spalenia drewnianej zabudowy Podgórza (w tym fary św. Anny) przez wojska francuskie w 1813 r., kościół pełni funkcje parafialne. W 1832 r. konwent został skasowany przez władze pruskie. W klasztorze mieściła się odtąd plebania, szkoła i zabudowania gospodarcze, a stan budynków ulegał pogorszeniu. Poważniejsze prace remontowe podjęto przed I wojną światową dzięki energii ks. Józefa Domachowskiego. 24 stycznia 1945 r. zabudowania zostały uszkodzone wskutek wybuchu pociągu z amunicją. 1 lutego 1949 r. kościół był pierwszą świątynią ówczesnej archidiecezji gnieźnieńskiej, którą odwiedził w drodze na ingres do katedry arcybiskup Stefan Wyszyński. Otrzymał w darze od parafii XVII-wieczny obraz przedstawiający "Naigrawanie". W latach pięćdziesiątych były prowadzone prace konserwatorskie w kościele. 1 lipca 1987 r. powrócili franciszkanie, którzy prowadzą parafię i z energią przystąpili do odbudowy klasztoru. Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Toruniu – barokowy kościół i klasztor poreformacki w Toruniu – ufundowany w 1644 przez Stanisława Sokołowskiego, starostę dybowskiego i kasztelana bydgoskiego; w 1661 ukończono budowę kościoła, klasztor uległ kasacie w 1832. Franciszkanie powrócili tu w 1987. Barokowy, murowany i tynkowany kościół składa się z dwuprzęsłowego, wielobocznie zamkniętego prezbiterium zwróconego na wschód i szerszej trójprzęsłowej nawy, krytych sklepieniem kolebkowo-krzyżowym. Od północy do nawy została dobudowana nieco późniejsza kwadratowa kaplica NMP. Piętrowy, trójskrzydłowy klasztor przylega do kościoła od południa, na parterze sklepione krużganki z 4 stron otaczają kwadratowy wirydarz. Długość nawy kościelnej wynosi 17,6 m, szerokość 10,3 m, wysokość 9 m; prezbiterium (o takiej samej wysokości) ma 9,2 m długości i 6,2 m szerokości. Skromny wygląd budowli ściśle odpowiada zakonnym przepisom. Jedynym bardziej efektownym akcentem jest wolutowy zachodni szczyt kościoła, ozdobiony wnękami. Działał tu warsztat budowlany, zatrudniony na potrzeby zakonu także we Włocławku i w Pułtusku. Dwie wieżyczki na kalenicy świątyni wzniesiono w XVIII w. Wolnostojąca dzwonnica została zbudowana w 1925 r. Wyposażenie wnętrza jest jednolite, rokokowe, z lat 60. XVIII w. Zgodnie z zakonnymi przepisami pozbawione jest złoceń i polichromii, a wyglądem nawiązuje do wyposażenia świątyni reformackiej w Boćkach. Składa się na nie 6 ołtarzy, ambona, konfesjonały i ławki. Są one dziełem dobrego warsztatu snycerskiego o wielkopolskiej proweniencji, działającego na potrzeby zakonu m.in. również w Brodnicy, Grudziądzu, Płocku i w Pułtusku. Wykonał on również figury tworzące grupę Grobu Świętego. Ołtarz główny pierwotnie był ustawiony w połowie prezbiterium, za nim mieściła się zakrystia i oratorium zakonne. Starsze od reszty wyposażenia są 2 obrazy – "Wręczenie św. Piotrowi kluczy Królestwa Niebios" z 1668 r. (zapewne z pierwszego ołtarza głównego) i Zaślubiny Marii – prawdopodobnie dzieło toruńskie z pierwszej połowy XVIII w. Obrazy w ołtarzu Niepokalanego Poczęcia NMP w kaplicy i stacje drogi krzyżowej malował w latach 1788-1794 Kazimierz Łukaszewicz z Włocławka. Główny obraz w kaplicy jest naśladownictwem dzieła Carlo Maratty w kościele św. Izydora w Rzymie z 1653 r. Bogata dekoracja malarska sklepień z lat 1957-1958 jest dziełem Leonarda i Anny Torwirtów – wcześniej zgodnie z zasadami reformackimi, kościół był pozbawiony dekoracji malarskiej. Spośród niegdyś licznych portretów i epitafiów dobrodziejów klasztoru, m.in. Dąmbskich i Kościelskich, zachowało się tylko parę. Obraz ołtarzowy "Św. Piotr z Alkantary" znajduje się w zbiorach Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej.

Czytaj więcej

Mapa:

Sanktuaria w pobliżu: