Holybreak - Sanktuarium Matki Bożej Gietrzwałdzkiej

Sanktuarium Matki Bożej Gietrzwałdzkiej

ul. Kościelna 4, 11-036 Gietrzwałd

Sanktuarium Maryjne

UDOSTĘPNIJ

ZAPISZ

Źródło: Wikimedia Commons

Nawa główna

Prezbiterium

Źródło: Wikimedia Commons

Miejsce objawień

Źródło: Wikimedia Commons

Figurka Matki Bożej przy źródełku

Źródło: Wikimedia Commons

Fragment Drogi Krzyżowej - Złożenie do grobu

Źródło: Wikimedia Commons

O sanktuarium:

Sanktuarium Maryjne w Gietrzwałdzie – istnieje tam od XVI w. kult związany z Matką Boską i obrazem Matki Boskiej Gietrzwałdzkiej w formie Madonny Piastunki z dziecięciem (Hodigitria). Nie wiadomo, kiedy został zbudowany w Gietrzwałdzie pierwszy kościół. Wiadomo, że w latach 1404–1409 proboszczem gietrzwałdzkim był ks. Jan Sterchen. Oznacza to, że prawdopodobnie już wtedy istniała w Gietrzwałdzie świątynia. Pierwszy kościół, o którym przetrwały informacje, był konsekrowany 31 marca 1500 przez biskupa sufragana Jana Wildego. Była to murowana, jednonawowa budowla gotycka, zbudowana na podmurówce z kamieni polnych, mająca płaski, drewniany strop i wieżę od strony zachodniej, w górnej części drewnianą. Kościół otrzymał wezwanie Narodzenia Najświętszej Marii Panny, a później – św. Jana Ewangelisty i św. apostołów Piotra i Pawła. 20 września 1580 biskup Marcin Kromer konsekrował ołtarz główny. Pod koniec XVI w. kościół był remontowany i przebudowany w stylu renesansowym – okna ostrołukowe zastąpiono wówczas prostokątnymi. W drugiej poł. XIX w. w związku z objawieniami i wzrastającym ruchem pielgrzymkowym pojawiła się konieczność rozbudowy kościoła. Rozbudowa oraz renowacja miały miejsce w latach 1863–1869, kiedy proboszczem był ks. Józef Jordan oraz w latach 1878–1884, gdy proboszczem był ks. Augustyn Weichsel. W tym drugim okresie rozbudowę świątyni prowadzono według projektu Arnolda Güldenpfenniga, autora wielu budowli sakralnych w Niemczech w II. poł. XIX w. Wówczas to kościół uzyskał kształt, w którym istnieje do dzisiaj. Projekt Güldenpfenniga zakładał rozbudowę świątyni w stylu północnoniemieckiego gotyku ceglanego. Powiększono wówczas trzykrotnie prezbiterium i dobudowano transept z emporami, przez co kościół zyskał formę krzyża łacińskiego zamiast dawnego planu prostokąta. Dwuspadowy dach przykryto dachówką ceramiczną. Wzniesiono również nową, murowaną, trzykondygnacyjną wieżę na planie kwadratu, nakrytą wysokim, ostrosłupowym hełmem. Na wieży znajduje się zegar z 1885 roku oraz trzy dzwony. Po północnej i południowej stronie przylegają do bryły kościoła dwukondygnacyjne kaplice zakończone półkolistymi absydami, przykrytymi połówkowym dachem stożkowym. Wyposażenie wnętrza jest głównie neogotyckie. Polichromie nowej części kościoła wykonali artyści z Krakowa, w tym Aleksander Trojkowicz. Po 1884 przy kościele wybudowano również organistówkę. Od 1945 opiekę nad sanktuarium sprawują Księża Kanonicy Regularni Laterańscy. 2 lutego 1970 papież Paweł VI nadał kościołowi Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Gietrzwałdzie tytuł i godność Bazyliki Mniejszej. Objawienia w Gietrzwałdzie Objawienia w Gietrzwałdzie – seria objawień maryjnych, które miały miejsce we wsi Gietrzwałd na Warmii (wówczas w zaborze pruskim) między 27 czerwca a 16 września 1877 roku. Wówczas trzynastoletnia Justyna Szafryńska i dwunastoletnia Barbara Samulowska na przykościelnym klonie widziały objawienia Matki Bożej rozmawiającej z nimi po polsku. Jednocześnie zbliżone objawienia miały 23-letnia Katarzyna Wieczorkówna i 46-letnia wdowa Elżbieta Bilitewska. ą to jedyne potwierdzone przez Kościół rzymskokatolicki objawienia w Polsce. Objawienia były badane przez władze kościelne w trakcie ich trwania. Maryja miała powiedzieć, że Kościół na ziemiach polskich nie będzie prześladowany, a polskich kapłanów będzie więcej, jeśli ludzie będą się modlić i odmawiać różaniec. Przemawiała do nich po polsku, w gwarze warmińskiej. Wzmocniło to ruch polski na Warmii, zacieśniło więzi między Kościołem katolickim, a polskim ruchem patriotycznym, a także utrwaliło kult maryjny w Polsce. Wizjonerkami były trzynastoletnia Justyna Szafryńska i dwunastoletnia Barbara Samulowska. Obie pochodziły z biednych polskich rodzin. Pierwsza ujrzała Ją Justyna, wracająca właśnie z matką z egzaminu przed przystąpieniem do pierwszej komunii. Po 3 dniach, 30 czerwca, w czasie odmawiania różańca, pod klonem przed kościołem, objawienia doznała Barbara, która wizję opisała tak: „Matka Boska siedziała na tronie wśród aniołów z Jezusem na kolanach”. Dziewczynki zadały objawionej postaci różne pytania i twierdziły, że uzyskały odpowiedzi, o czym potem opowiedziały: pytanie: „Kto Ty Jesteś?”, odpowiedź: „Jestem Najświętsza Panna Maryja Niepokalanie Poczęta!”. Na pytanie: „Czego żądasz, Matko Boża?” odpowiedź brzmiała: „Życzę sobie, abyście codziennie odmawiali różaniec!”. Między wieloma pytaniami o zdrowie i zbawienie różnych osób, dzieci przedłożyły i takie: „Czy Kościół w Królestwie Polskim będzie oswobodzony?”, „Czy osierocone parafie na południowej Warmii wkrótce otrzymają kapłanów?”. Odpowiedź w ich relacji brzmiała następująco: „Tak, jeśli ludzie gorliwie będą się modlić, wówczas Kościół nie będzie prześladowany, a osierocone parafie otrzymają kapłanów!”. Te pytania wynikały z ówczesnych prześladowań Kościoła katolickiego przez carat w Królestwie Polskim po powstaniu styczniowym i ograniczania jego wpływów w zaborze pruskim w okresie kulturkampfu. Władze pruskie odnosiły się do objawień negatywnie. Odpowiedzi Matki Boskiej przekazane przez wizjonerki przyniosły wtedy pocieszenie Polakom. Rozpowszechniło się przekonanie, że przepowiednie się wypełniły. Dlatego też Polacy ze wszystkich dzielnic rozbiorowych gromadnie pielgrzymowali do Gietrzwałdu. Ostatniego dnia objawień wizjonerki opowiedziały, że Matka Boska pobłogosławiła pobliskie źródełko, z którego to woda po dziś dzień uzdrawia chorych. W miejscu objawień postawiono kapliczkę z wizerunkiem Matki Boskiej. Z klonu zachował się tylko kawałek drewna, z którego wykonano krzyż. Obie młode wizjonerki, Justyna Szafryńska i Barbara Samulowska, zgodnie z przekazanym im w wizji poleceniem zostały wychowankami i zakonnicami w zgromadzeniu sióstr szarytek, najpierw w Chełmnie, a potem w Paryżu. Młodsza z nich, Samulowska, przybrała zakonne imię Stanisława i pozostała w zakonie do swojej śmierci, która nastąpiła w 1950 roku w Gwatemali. Natomiast starsza, Justyna Szafryńska, w lipcu 1897 roku potajemnie opuściła zakon w wieku 33 lat, powróciła do stanu świeckiego i zajęła się krawiectwem. W grudniu 1899 roku zawarła w Paryżu związek małżeński z nauczycielem Rajmundem Bigotem i pozostała wraz z rodziną we Francji.Do Sanktuarium Maryjnego w Gietrzwałdzie co roku przybywają liczne grupy pielgrzymów (w ostatnich latach łącznie około 1 miliona rocznie. 10 września 1967 roku, na dziewięćdziesięciolecie objawień, prymas Polski, kardynał Stefan Wyszyński koronował obraz Matki Bożej. 2 lutego 1970 roku papież Paweł VI nadał kościołowi w Gietrzwałdzie tytuł i godność bazyliki mniejszej. W 1977 roku Kościół zatwierdził treść objawień jako autentyczną. W 2019 Poczta Polska wydała okolicznościowy znaczek pocztowy poświęcony objawieniom Matki Bożej w Gietrzwałdzie.

Czytaj więcej

Cudowny obraz: Obraz Matki Boskiej Geitrzwałdzkiej

Kult Matki Boskiej narodził się w Gietrzwałdzie bardzo wcześnie i był związany z obrazem Matki Boskiej Gietrzwałdzkiej, znajdującym się w ołtarzu głównym kościoła od co najmniej 1505, kiedy to został wymieniony w inwentarzu parafii. est to obraz typu Hodegitrii, przedstawiający Matkę Bożą w półpostaci, okrytą ciemnoniebieskim płaszczem, trzymającą lewą ręką Dzieciątko Jezus w czerwonej sukience, które prawą rączką błogosławi, a lewą wspiera się na książce - symbolu mądrości[5]. Przy górnej krawędzi obrazu znajduje się trzymana przez 2 aniołów wstęga z dwoma pierwszymi wersami antyfony: Ave regina coelorum/ave domina angelorum. Obraz jest tablicowy, malowany na podkładzie kredowym z roślinnym ornamentem w tle. Pierwszą informację o obrazie i kulcie sporządził biskup Marcin Kromer w 1583. Z kolejnych akt wizytacji wynikało, że kult do połowy XIX w. miał charakter lokalny. W 1717 obraz został ozdobiony srebrnymi koronami. Sukienkę Madonny wykonał Michał Bartolomowicz z Olsztyna, a sukienkę Dzieciątka Jezus – złotnik olsztyński Jan Geese. Obraz jest umieszczony w neogotyckim ołtarzu głównym z pocz. XX w., wcześniejszy ołtarz został zniszczony w 1731. W latach 1964–1965 obraz był konserwowany.