Holybreak - Sanktuarium Maryi Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej w Piekarach Śląskich

Sanktuarium Maryi Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej w Piekarach Śląskich

ul. Księdza Jana Ficka 7, 41-940 Piekary Śląskie

Sanktuarium Maryjne

UDOSTĘPNIJ

ZAPISZ

O sanktuarium:

Sanktuarium Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej w Piekarach Śląskich – największe na Śląsku miejsce pielgrzymkowe związane z kultem maryjnym. Początki sanktuarium w Piekarach Śląskich sięgają XVII wieku, gdy ks. proboszcz Jakub Roczkowski umieścił w ołtarzu głównym odnowiony wizerunek Matki Bożej, który dotychczas znajdował się w bocznej kaplicy. W jego skład wchodzą: Bazylika Najświętszej Marii Panny i św. Bartłomieja oraz Kalwaria Piekarska. Bazylika: Znana z XII-wiecznych dokumentów historycznych osada Piekary, od 1303 roku posiadała niewielki drewniany kościółek pod wezwaniem św. Bartłomieja Apostoła, w stylu romańskim. W bocznym ołtarzu mieścił się wizerunek Maryi Panny nieznanego autora i fundatora. Geneza cudowności wzięła początek w XVII wieku. Lud coraz częściej zaczął gromadzić się przed obrazem, by oddawać cześć Matce Bożej. Według relacji ks. proboszcza Jakuba Roczkowskiego po przeniesieniu obrazu w 1659 roku do ołtarza głównego nastąpiły liczne wypadki cudownych uzdrowień. W 1676 roku w Tarnowskich Górach wybuchła zaraza, wtedy to pielgrzymi z miasta modlą się przed obrazem Matki Bożej, a gdy wracają zaraza zaczyna ustępować. Była to pierwsza tzw. pielgrzymka „ślubowana”, kiedy to cała wioska podejmowała zobowiązanie, że co roku w określonym dniu odbędzie pielgrzymkę jako podziękowanie za otrzymane łaski. W 1680 roku wybuchła zaraza w Pradze, wtedy cesarz Leopold I Habsburg zwrócił się z prośbą o przywiezienie obrazu. 15 marca 1680 roku w uroczystej procesji przeniesiono obraz ulicami Pragi. Zaraza ustąpiła, a arcybiskup praski Jan Fryderyk Waldstein potwierdził urzędowo cudowność obrazu. W drodze powrotnej obraz zatrzymał się w miejscowości Hradec Králové, gdzie ludzie również cierpieli na skutek zarazy. W rok później miasto jako dowód wdzięczności ofiarowało Piekarom obraz wotywny. 20 sierpnia 1683 roku król Jan III Sobieski, zmierzając pod Wiedeń, gdzie stoczył zwycięską bitwę z wojskami wezyra Kary Mustafy pragnął pomodlić się w piekarskim kościele, gdzie wysłuchał mszy i przed obrazem Matki Bożej prosił o zwycięstwo. W 1702 roku ze względu na bezpieczeństwo, które zagrożone było walkami religijnymi obraz Matki Bożej wywieziono do kościoła św. Krzyża w Opolu, gdzie znajduje się do dziś. Tam ikona przez długi czas nie wyróżniała się szczególną czcią i nie przyciągała pielgrzymek. Natomiast do Piekar, mimo iż w kościele znajdowała się tylko replika obrazu przybywały pielgrzymki, co jeden z ówczesnych księży skwitował słowami: Nie pędzel tu mocen, ni praca człowieka, ni drzewo, ni płótno, jeno Duch Boży, który sobie to miejsce i ten lud upodobał. Rosnący kult maryjny pociągał za sobą takie ożywienie ruchu pątniczego w XIX wieku, że drewniany kościółek okazał się zbyt ciasny. W 1826 roku proboszczem został ks. Jan Alojzy Ficek, który postanowił wybudować nową, większą, murowaną świątynię. Budowali ją miejscowi ludzie, którzy także zbierali pieniądze na ten cel. Konsekracji nowego, neoromańskiego kościoła dokonał biskup wrocławski Melchior von Diepenbrock 22 sierpnia 1849 roku. Wokół świątyni według projektu Daniela Groetschla znajdują się cztery kaplice oraz Rajski Plac z piątą kaplicą św. Rafała, w której znajduje się ołtarz z pierwotnego kościoła św. Bartłomieja. Wzdłuż muru kościelnego, na kamiennych cokołach umieszczono wykute w kamieniu figury 12 Apostołów. 1 grudnia 1962 roku papież Jan XXIII nadał kościołowi piekarskiemu tytuł Bazyliki Mniejszej. W 1999 roku rozpoczął się gruntowny remont kościoła. Kalwaria Piekarska: Inicjatorem wzniesienia kalwarii w Piekarach Śląskich był proboszcz Bernard Purkop. W latach 1866-1871 na drodze zakupów i zamiany pozyskał on pod planowaną kalwarię teren wzgórza, nazywanego Cerekwicą, usytuowanego sąsiedztwie wzniesienia, na którym stał kościół farny. Już po wykupieniu pierwszej części Cerekwicy, ksiądz Purkop rozpoczął obsadzanie jej drzewkami oraz ustawił kilka figur świętych. Tych ambitnych planów nie udało się jednak księdzu Purkopowi zrealizować. Za jego czasów zbudowano jedynie Grób Pański oraz pięć innych kaplic. Do zahamowania prac przy kalwarii w latach 70. XIX wieku przyczyniły się niewątpliwie prześladowania Kościoła katolickiego związane z polityką Kulturkampfu. Prace kontynuował proboszcz - ksiądz Leopold Nerlich. Opracowaniem nowego planu Kalwarii zajął się zaproszony do Piekar przyjaciel księdza Nerlicha z czasów studiów we Wrocławiu – Edward Schneider – franciszkanin, znany głównie pod swoim zakonnym imieniem – Władysław. Do podjęcia pracy w Piekarach predestynowały go jego powiązania z klasztorem na Górze Świętej Anny, posiadającym rozległą kalwarię, oraz – przede wszystkim – znajomość Ziemi Świętej, z której właśnie po 12-letnim pobycie powrócił. Ojciec Władysław, wymieniany powszechnie jako autor piekarskiej Kalwarii, oprócz planu całości wykonał również rysunki poszczególnych kaplic i kościoła kalwaryjskiego. Te amatorskie najpewniej szkice przekazywane były architektowi Paulowi Jackischowi, który opracowywał właściwe projekty. Poświęcenie Kalwarii, którego dokonać miał kardynał Georg Kopp, zaplanowane zostało na początek września 1895 roku. Jednakże z powodu ciężkiej – jak się okazało – śmiertelnej choroby księdza Leopolda Nerlicha uroczystość ta nie doszła do skutku. Następcą zmarłego 20.07.1895 r. proboszcza został jego młodszy brat – ks. Karol Nerlich, który zdążył się jeszcze zasłużyć przeprowadzeniem prac wykończeniowych na wzgórzu. Poświęcenie Kalwarii i nowego kościoła przez kardynała Koppa odbyło się ostatecznie rok później – 21.06.1896 r. Kalwaria piekarska składa się z: - kaplicy Świętego Rafała Archanioła, patrona pielgrzymów i podróżnych, znajdującej się na przyległym do kościoła farnego Rajskim Placu, przy której zaczyna się nabożeństwo kalwaryjskie - stacji "drogi pojmania", upamiętniających wydarzenia sprzed osądzenia Chrystusa - stacji "drogi krzyżowej" - kościoła kalwaryjskiego, na którego fasadzie umieszczone są stacje XI, XII i XIII drogi krzyżowej - kilku dodatkowych kaplic, niezwiązanych z programem pasyjnym (np. kaplica św. Szczepana, kaplica Znalezienia Krzyża, czyli św. Heleny, Grób Matki Boskiej) - 15 kaplic różańcowych, przylegających do muru okalającego założenie.

Czytaj więcej

Cudowny obraz: Obraz Matki Boskiej Piekarskiej

W ołtarzu znajduje się obraz Matki Boskiej Piekarskiej. Właściwy obraz znajduje się jednak w Opolu. Obecny obraz ma wymiary 99 × 77 cm, układ ma taki sam jak oryginał, tzn. Maryja trzyma dzieciątko na lewej ręce, w prawej trzyma jabłko (typ: Hodigitria), jednak znikła widoczna w pierwowzorze bizantyjska surowość formy. Niewiele pozostało też z cech gotyckich: dłonie i palce zostały skrócone, fałdy szat nabrały płynności, przekształcono rysy twarzy i stonowano kolory. Namalowany pod koniec XVII wieku obraz początkowo pełnił rolę kopii, po wywiezieniu oryginału, sam zajął z czasem jego miejsce i zasłynął licznymi łaskami. 15 sierpnia 1925 roku obraz Madonny Piekarskiej został koronowany przez nuncjusza papieskiego Wawrzyńca Lauri, a korony podarował i poświęcił papież Pius XI. Podczas II wojny światowej, w nocy z 7/8 grudnia 1940 roku nieznani sprawcy ukradli z obrazu papieskie korony. Do dziś nie wiadomo czy była to prowokacja ze strony władz niemieckich, czy po prostu zwykły rabunek. Pierwszej rekoronacji dokonano w 1965 roku. Kolejna profanacja miała miejsce w nocy z dnia 29 lutego/1 marca 1984 roku. W kościele trwały wtedy prace konserwatorskie, m.in. polegające na wymianie witraży. Okoliczności te ułatwiły rabunek. Dnia 15 września 1985 roku biskup Herbert Bednorz dokonał drugiej rekoronacji cudownego obrazu, zaś biskup Damian Zimoń odmówił akt zawierzenia diecezji katowickiej Pani Piekarskiej. Od tej pory Matka Boska Piekarska jest główną patronką archidiecezji katowickiej. Natomiast od 2014 roku jest patronką Piekar Śląskich. 15 sierpnia 2015 roku do bazyliki powróciły korony skradzione w 1984 roku. Spoczywały dotąd w archiwum archidiecezjalnym. Za sprawą ks. abpa Wiktora Skworca zostały przekazane do Piekar w 90-tą rocznicę koronacji obrazu Matki Bożej Piekarskiej. Wcześniej 22 kwietnia 2015 roku na placu św. Piotra w Rzymie zostały poświęcone przez Ojca Świętego Franciszka. Po 90 latach od koronacji obrazu koronami Piusa XI piekarskie Sanktuarium znowu może cieszyć się koronami papieskimi. Na stałe korony zostały umieszczone pod cudownym obrazem Matki Bożej. Największe cuda za wstawiennictwem Matki Boskiej Piekarskiej: - 1676 – ustąpienie zarazy w Tarnowskich Górach po modlitwie pielgrzymów z miasta pod obrazem - 1680 – uleczenie Pragi z dżumy - 1683 – wygrana Odsiecz Wiedeńska