Sanktuarium Matki Boskiej w Borku Starym
Borek Stary 426, 36-020 Borek Stary
Sanktuarium Maryjne
UDOSTĘPNIJ
ZAPISZ
4
O sanktuarium:
Na jednym ze wzgórz Borku Starego, które okoliczni mieszkańcy nazywają “Jasną Górą Różańcową” stoi zabytkowy, barokowy kościół. Kiedyś był widoczny z daleka; dziś nieco przysłoniły go drzewa, które swoimi liśćmi stają się naturalnym parasolem przed promieniami słońca dla przychodzących tutaj ludzi. Kościół ten zbudowany został dla słynącego już wówczas łaskami cudownego Obrazu Matki Bożej. Dla szerzenia kultu Maryjnego i opieki nad cudownym Obrazem sprowadzeni zostali tutaj dominikanie. Na frontonie kościoła umieszczone są dwa posągi: św. Dominika i św. Franciszka z Asyżu. Są także dwie daty: 1684 – to początek budowy kościoła i 1975 – to gruntowny remont. Jest także duży, łaciński napis VERITAS – PRAWDA – jest to herb i dewiza dominikanów – do dziś stróżów tego sanktuarium. Na ścianie południowej kościoła widać zegar słoneczny. Na zewnętrznym półkolu ściany prezbiterium są dwie kamienne tablice. Na jednej z nich jest łaciński napis, który po polsku brzmi: To miejsce jest sławne z powodu obrazu Matki Bożej i cudów od roku 1418.
Ołtarz główny i dwa boczne ufundował Józef Zaręba Skrzyński; wykonano je w Gdańsku w latach 1684 do ok. 1750. Budowa tych ołtarzy jest piętrowa. Główny ołtarz jest czysto barokowy, lewy ma kolumienki rokokowe, a prawy także rokokowe figury. Przy wystroju kościoła pracowali także miejscowi artyści. Wykonywali figury, płaskorzeźby, ażury, złocenia, malowali obrazy na desce i płótnie.
Ołtarz główny, to nie tylko wspaniałe dzieło sztuki, ale godne miejsce dla Matki Bożej. Po bokach są figury świętych dominikańskich. Po lewej stronie jest św. Dominik – z gwiazdą na czole, psem u stóp, w rękach trzyma krzyż i lilię – to założyciel Zakonu; wyżej św. Pius V, papież – w ręce trzyma krzyż, na głowie ma tiarę – znak potrójnej władzy: jako namiestnik Chrystusa, jako głowa Państwa Kościelnego i dawniej jako współrządzący razem z cesarzem wszystkimi państwami i narodami; jeszcze wyżej jest św. Katarzyna Sieneńska z krzyżem i koroną cierniową – doktor Kościoła, współpatronka Europy. Z drugiej strony ołtarza w wieńcu z róż na głowie to św. Róża z Limy; poniżej św. Jacek z monstrancją i figurą Matki Bożej, wielki misjonarz, założyciel pierwszych klasztorów dominikańskich w Polsce; jeszcze niżej św. Tomasz z Akwinu, doktor Kościoła, jedna z największych postaci w Kościele, na jego piersi widoczne słońce, w rękach trzyma kościół i pióro. Na szczycie ołtarza jest obraz z 1719 roku w postaci koniczynki malowany na płótnie przedstawiający ukoronowanie w niebie Najświętszej Maryi Panny. Nad menzą ołtarza jest pięknie zdobiony tron z tabernakulum, a obok dwa adorujące anioły.
Na przełomie XX i XXI wieku kościół został gruntownie odremontowany. Na zewnętrzne ściany nałożono nowy tynk; wnętrze zostało pomalowane, i cały kościół pokryto miedzianą blachą. Wyłożono także kamieniem plac przed i obok kościoła.
W odległości około 100 metrów od kościoła jest cudowne źródełko. To tutaj rozpoczął się kult Matki Bożej; najstarsze dokumenty wspominają rok 1336 (ta data uznana jest za powstanie Sanktuarium). Do tego cudownego źródełka przychodzili ludzie; tu się modlili, stąd zabierali wodę, którą z wiarą pili bądź nią się odmywali, tu przy studzience budowali drewniane otwarte kapliczki i w nich wieszali obrazy Matki Bożej. Pod koniec XIX wieku obok źródełka wybudowano kamienną grotę z figurą Matki Bożej z Lourdes; sto lat później przebudowano tę grotę. Dziś także wiernym towarzyszy ta sama wiara. Tutaj bardzo często można spotkać modlących się ludzi, z wiarą czerpiących wodę z cudownego źródełka. O wdzięczności za doznane łaski świadczą także wiszące przy grocie wota.
Na szczycie boreckiego wzgórza zbudowana jest kaplica Matki Bożej Bolesnej. Powstała ona pod koniec XIX wieku w miejscu, gdzie dawniej stało drewniane sanktuarium. W tym miejscu odbywały się w 1886 roku uroczystości 550 – lecia powstania sanktuarium; tutaj także w 1919 roku odbyła się uroczystość koronacji Cudownego Obrazu. W tej kaplicy jest tzw. Dzwonek Loretański, którym dzwoni się wtedy, kiedy ktoś nie może skonać; jest powszechna wiara ludu, że Maryja wyprasza łaskę szybkiego skonania (źródło: borek.dominikanie.pl).
Cudowny obraz:
Obraz Matki Boskiej Boreckiej w Borku Starym

W miejscu klasztoru Dominikanów już w 1418 roku istniał kościół pw. Świętego Krzyża z kaplicą Najświętszej Maryi Panny, który w 1420 roku został poświęcony przez apa lwowskiego Jana Rzeszowskiego. W kaplicy umieszczono łaskami słynący obraz Matki Bożej Boreckiej. W 1336 roku w pobliskim cudownym źródełku odnotowano pierwsze cudowne uzdrowienie.
W 1668 roku decyzją komisji biskupiej obraz został uznany za cudowny. W 1669 roku ks. Maciej Nowicki kanonik kolegiaty jarosławskiej i prepozyt tyczyński, ufundował nowy kościół. W 1670 roku opiekę nad kaplicą objęli Dominikanie, którzy w latach 1684–1726 zbudowali kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jacka. 13 maja 1736 roku odbyła się konsekracja kościoła, której dokonał bp Andrzej Pruski.
15 sierpnia 1919 roku odbyła się koronacja cudownego obrazu, której dokonał bp Józef Sebastian Pelczar.
Mapa:
Sanktuaria w pobliżu:
Odpust parafialny za 108 dni
piątek, 15 sierpnia 2025