Holybreak - Sanktuarium Matki Bożej Przedziwnej w Grybowie

Sanktuarium Matki Bożej Przedziwnej w Grybowie

ul. Kościelna 3, 33-330 Grybów

Sanktuarium Maryjne

UDOSTĘPNIJ

ZAPISZ

Źródło: Wikimedia Commons

Prezbiterium

Źródło: Wikimedia Commons

O sanktuarium:

Bazylika Mniejsza św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Grybowie – neogotycki kościół parafialny w Grybowie, w powiecie nowosądeckim, wybudowany w latach 1908-1918. Jego patronką jest św. Katarzyna Aleksandryjska z Egiptu. W głównym ołtarzu rzeźba Chrystusa na Krzyżu na tle płasko rzeźbionej panoramy Jerozolimy z połowy XVII wieku. Ponadto otoczony kultem obraz Matki Boskiej Przedziwnej z 1700, drewniana rzeźba Madonny z Dzieciątkiem zwanej Madonną Grybowską (obecnie przechowywana w Muzeum Erazma Ciołka w Krakowie). Wieża kościelna ma 70 metrów wysokości. Historia Stary kościół Pierwszy kościół pod wezwaniem św. Katarzyny Aleksandryjskiej ufundował Kazimierz Wielki, o czym informuje dokument lokacyjny miasta z 15 maja 1340 roku. Był to kościół gotycki, orientowany, jednonawowy, trójprzęsłowy z prezbiterium zamkniętym trójbocznie i wysoką wieżą przylegającą do nawy od zachodu, zbudowany z kamienia rzecznego i cegły. Świątynia nakryta była sklepieniem krzyżowo-żebrowym, doświetlana przez wąskie ostrołukowe okna, wewnątrz znajdowały się gotyckie ołtarze i malowidła[2]. Król miał szczególne nabożeństwo do tej świętej patronki średniowiecznych uniwersytetów. W 1662 miał miejsce poważny pożar, w którym kościół parafialny uległ dużemu zniszczeniu. Z pierwotnego wyposażenia do czasów współczesnych przetrwała jedynie figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Nabożeństwa odbywały się w kościółku św. Bernardyna. Ludność grybowska pomagała w odbudowie kościoła, przekazując na ten cel kwoty pieniężne. Nowo wybudowany kościół został 10 maja 1705 uroczyście poświęcony przez biskupa sufragana krakowskiego Kazimierza Łubieńskiego. Nowy kościół Kościół parafialny pod wezwaniem św. Katarzyny i św. Mikołaja przetrwał aż do końca XIX w. Wówczas to okazał się niewystarczający, a kamień rzeczny z którego był zbudowany powodował jego zawilgocenie. Wiosną 1908 rozpoczęto na jego miejscu budowę nowego kościoła, na czas której funkcję kościoła parafialnego przejął kościół św. Bernardyna. W 1909 położono fundamenty, w roku następnym poświęcono kamień węgielny. Prace budowlane prowadził Roman Olszewski, realizując projekt warszawskiego architekta Józefa Piusa Dziekońskiego. Później prace przy kościele prowadził oraz wystrój kościoła przygotował ówczesny Prorektor Politechniki Warszawskiej, Zdzisław Mączeński. Kościół wystawiono w stylu neogotyckim z cegły z użyciem kamienia. 25 listopada 1913 roku biskup tarnowski Ignacy Maciejowski dokonał tymczasowej konsekracji nie dokończonego jeszcze budynku. Wybuch I wojny światowej przeszkodził dalszej budowie. Dopiero w listopadzie 1918 wykończono szczyt wieży i pokryto kościół miedzianą blachą. ArchitekturaNeogotycki kościół parafialny jest trzynawowy, halowy z transeptem i prezbiterium zamkniętym wielobocznie. Po bokach znajdują się przybudówki, mieszczące od południa zakrystię i przedsionek, od północy kaplicę, od frontu kwadratową wysoką wieżę wtopioną w korpus. Nawy rozdzielone są masywnymi kolumnami o uproszczonych kapitelach, na których umieszczone są późnorokokowe drewniane rzeźby dwunastu apostołów z atrybutami. W oknach prezbiterium znajduje się pięć witraży figuralnych z przedstawieniami św. Katarzyny i świętych polskich. Dwanaście rokokowych obrazów z 2. połowy XVIII w. przedstawia Kolegium apostołów. Po lewej stronie kościoła na ścianie prezbiterium znajduje się pięć figur barokowych z XVIII w. tworzących kompozycję Przemienienia Pańskiego. Kościół zbudowany jest w stylu neogotyckim. Orientowany, założony na planie krzyża łacińskiego, halowy, trójnawowy i pięcioprzęsłowy, z transeptem oraz prezbiterium zamkniętym wielobocznie. Od zachodu przylega kwadratowa, wysoka wieża wtopiona w korpus, mieszcząca kruchtę w przyziemiu i chór muzyczny na piętrze. W części wschodniej budowli, po bokach znajdują się zakrystia i przedsionek (od południa) oraz kaplica Zwiastowania (od północy). W nawie głównej znajdują się kolumny, na których umieszczone są późnorokokowe drewniane rzeźby dwunastu apostołów z atrybutami. W prezbiterium znajduje się Kolegium Apostołów, przedstawionych na dwunastu rokokowych obrazach z 2 połowy XVIII w. Na północnej ścianie prezbiterium znajduje się scena Przemienienia Pańskiego utworzona przez pięć figur barokowych z XVIII wieku. W oknach prezbiterium pięć witraży figuralnych z przedstawieniami św. Katarzyny i świętych polskich. Wolnostojący, kamienny ołtarz główny przedstawia Chrystusa na krzyżu na tle płaskorzeźbionej panoramy Jerozolimy. Wewnątrz znajdują się ołtarze: w nawie północnej ołtarz z obrazem Matki Bożej Przedziwnej, oraz obrazy: św. Antoniego, św. Franciszka, św. Maksymiliana, w nawie południowej ołtarz wieczystej adoracji z 1970 r., z wizerunkiem Serca Jezusowego, namalowany na desce lipowej, oraz obrazy św. Józefa, św. Bernardyna, Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Ponadto na ścianach świątyni umieszczone są m.in. obrazy: Ostatniej Wieczerzy, św. Franciszka, św. Stanisława Kostki i św. Mikołaja, św. Katarzyny oraz Jezusa Miłosiernego. Wewnątrz świątyni znajdują się stacje Drogi Krzyżowej z 2 poł. XIX wieku

Czytaj więcej

Cudowny obraz: Matka Boska Przedziwna w Grybowie

Obraz Matki Bożej Przedziwnej, Matka Boża Grybowska, (łac. Imago Matris Admirabilis). Ikona Matki Bożej – znajdująca się w grybowskiej bazylice wizerunek (ikona) przedstawiający Matkę Boską z Dzieciątkiem (typ hodegetria) o niejasnym pochodzeniu i czasie powstania. Otoczony szczególnym kultem wśród wiernych parafii grybowskiej, uważany za cudowny. Kult Matki Bożej Grybowskiej sięga swymi początkami aż do 1607 roku i poświadczony jest w sprawozdaniu archidiakona sądeckiego, Jana Januszewskiego, który w grudniu tegoż roku wizytował z ramienia biskupa krakowskiego Piotra Tylickiego parafię Grybów. Wizytator odnotował obecność obrazu: "Secundum altare in parte sinistra ecclesiae cum mensa lapidea consecratum et immolatum tit. B. V. Maria, ad quod ascenditur tribus gradibus lapideis. Structuram habet planam deauratam cum imagine B. M. V. more Ruthenico depictam". Podobnie podano w wizytacji z 1766 roku: "Beatissime Virginis Mariae, Rosariana dicta, elegantis pictura antiqua, ut fertur gratiosa habens alteram imaginem pro velamine Annuntiationis B. M. V. in superficie altari huius imago s. Joannis Baptistae, in altari ciborium pulchrum, variis picturis exornatum et deauratum." Wizytatorzy z 1728 i 1766 roku nazywają Maryję "Rosariana". Istnienie Bractwa Żywego Różańca od około 1600 roku może nasunąć przypuszczenie, że już wtedy Matka Boża Grybowska znana była pod nazwą Różańcowa. W nowennie ułożonej w 1941 roku przez Władysława Wojtonia znajdujemy: "Przechowywała się tradycja, iż był czczony od dawna pod wezwaniem Matki Bożej PRZEDZIWNEJ". W Archiwum Parafialnym przechowywana jest Księga Cudów za wstawiennictwem Matki Bożej Przedziwnej Grybowskiej.