Najważniejszym świadectwem wskazującym na żywotność kultu maryjnego w Rywałdzie jest sprawozdanie z wizytacji kanonicznej przeprowadzonej w 1667 r. przez ks. Jana Strzesza w imieniu biskupa chełmińskiego Olszowskiego. Wizytator opisuje cudowne wskrzeszenie zmarłego chłopca, które miało miejsce tuż przed wizytacją. Zrozpaczeni rodzice uduszonego w okolicach Rywałdu chłopca przez kilka dni zwlekali z pogrzebem, a następnie ze zmarłym synem udali się z pielgrzymką do Matki Bożej Rywałdzkiej, której cudowna figura znajdowała się w kościele parafialnym w Radzyniu. Przed obliczem łaskami słynącej Madonny chłopiec ożył, a świadkami tego uzdrowienia był proboszcz radzyński, ks. Łukasz Pilczcwski, który opisał to wydarzenie w księdze cudów, a potwierdził to zdarzenie wizytator w uwiarygodnionym protokole. W okresie międzywojennym szczególną cześć dla cudownej figury Matki Bożej w Rywałdzie okazywali Cyganie, którzy przybywali tu ze swoimi wędrownymi taborami i licznymi rodzinami. Miejscowa tradycja wiąże to z następującym wydarzeniem. Około 1930 r. pewna Cyganka doznała łaski cudownego uzdrowienia przed figurą Rywałdzkiej Madonny. Z wdzięczności obcięła swój kruczowłosy warkocz i złożyła w ofierze na ołtarzu. Według powojennych relacji warkocz przez dłuższy czas wisiał obok przykościelnej studni i w czasie okupacji hitlerowskiej zaginął. Ponieważ na głowę cudownej figury założono od niepamiętnych czasów perukę z czarnych włosów, rozchodziła się w pewnych kręgach pątników legenda o rzekomym odrastaniu włosów z peruki. Wśród tytułów, jakimi tradycyjnie opatrywano łaskami słynącą stanie, pojawił się nowy: Matka Boża Cygańska. Po otrzymaniu podpisanej 30 maja 1971 r. w Rzymie bulli koronacyjnej odbyła się 3 września 1972 r. uroczysta koronacja cudownej figury (źródło: rywald.kapucyni.org.pl)