Sanktuarium Jezusa Konającego w Pacanowie
ul. Kościelna 24, 28-133 Pacanów
Sanktuarium Pańskie
UDOSTĘPNIJ
ZAPISZ
3
O sanktuarium:
Kościół pod wezwaniem Św. Marcina w Pacanowie, dziś znany jako Sanktuarium Jezusa Konającego, erygowany został na przełomie lat 1109-1118 przez biskupa krakowskiego Maura na prośbę fundatora Siemiana z rodu Niegodziców. W XIII wieku akt erekcji parafii odnowił biskup krakowski Iwo Odrowąż. Niedługo potem, w 1265 roku Pacanów otrzymał prawa miejskie, nadane przez króla Bolesława Wstydliwego, które posiadał do roku 1869. Oznaczało to liczne przywileje, między innymi przywilej jarmarku w dni świąteczne. W 1610 roku powstaje kaplica św. Anny, wybudowana przez wojewodę krakowskiego, Mikołaja Zebrzydowskiego, z inicjatywy ks. Buckiego, a przy pomocy OO. Bernardynów z Warszawy rozwija się także Arcybractwo św. Anny.
Szczególny kult krzyża poprzez nabożeństwa piątkowe rozpoczął się w 1615 roku, kiedy to umieszczono figurę Pana Jezusa ukrzyżowanego, przeniesioną ze spalonego kościoła przyszpitalnego. Osiemnaście lat później, w 1633 roku, staraniem ks. Sebastiana Żegolicza, proboszcza książnickiego, do strony południowej kościoła dobudowano kaplicę Pana Jezusa.
W 1657 roku, podczas „potopu”, miasto i kościół został spalony przez Węgrów (Kozaków i Szwedów), jego odbudowę podjął ks. Jacek Mokrski. W 1679 ks. bp Mikołaj Oborski konsekrował główny ołtarz ku czci św. Marcina. Ponowna konsekracja kościoła i ołtarza odbyła się w roku 1895, dokonał jej ks. bp Tomasz Teofil Kuliński z Kielc, rok później zbudowano nową zakrystię, istniejącą do dziś.
Kolejny pożar, niszczący większą część kościoła miał miejsce w 1906 roku. Ocalała wówczas kaplica Cudownego Pana Jezusa. Tym razem odbudowy, która zakończyła się w 1935 roku podjął się ks. Badowski, a po nim ks. Adam Adamek według planów Zasadzkiego ze Stopnicy.
W 1944 roku na skutek działań wojennych kościół spłonął po raz trzeci, podobnie jak poprzednio ocalała kaplica Cudownego Pana Jezusa. Rok później ks. proboszcz Adam Adamek po raz drugi rozpoczął odbudowę kościoła, którą kontynuował do końca swojego życia, do roku 1958. Po śmierci ks. Adama Adamka proboszczem został dotychczasowy wikariusz, ks. dr Feliks Skrobisz, jego staraniem założono nowe, dębowe drzwi do kościoła, wykonane przez Józefa Wójcika z Pacanowa; przebudowano schody prowadzące na plac przykościelny; zbudowano wieżyczkę–latarnię na kopule Kaplicy Pana Jezusa; odrestaurowano i poświęcono chrzcielnicę, powiększono plac przykościelny oraz zbudowano wielki ołtarz wg projektu inż. Józefa Jamroza.
W 1965 roku cudowny krucyfiks poddano renowacji, której dokonał Norbert Szunke w Kielcach. W kolejnym roku w bocznej nawie kościoła umieszczono Drogę Krzyżową namalowaną przez prof. Macieja Makarewicza, poświęconą przez bpa Jaroszewicza, a w głównym ołtarzu umieszczone zostało tabernakulum pancerne.
Kościół św. Marcina w Pacanowie stanowi Sanktuarium Jezusa Konającego. 19 sierpnia 2008 roku decyzją papieża Benedykta XVI świątynia została podniesiona do rangi Bazyliki Mniejszej (źródło: www.sanktuariumpacanowskie.com).
Mapa:
Sanktuaria w pobliżu:
Odpust parafialny za 138 dni
niedziela, 14 września 2025