Sanktuarium Niepokalanego Poczęcia Matki Bożej w Przemyślu
ul. Franciszkańska 2a, 37-700 Przemyśl
Sanktuarium Maryjne
UDOSTĘPNIJ
ZAPISZ
3
O sanktuarium:
Kościół św. Marii Magdaleny i Matki Bożej Niepokalanej i przylegający do niego klasztor franciszkanów – kompleks sakralny znajdujący się w Przemyślu przy ulicy Franciszkańskiej.
Historia
Według tradycji pierwsi franciszkanie pojawili się w Przemyślu w 1237. Użytkowali oni nieistniejący kościół św. Piotra przy ul. Katedralnej. Pierwszą własną świątynię zakon wzniósł w 1378, którą poświęcił franciszkanin biskup Eryk de Winsen. W 1638 została w znacznym stopniu zniszczona przez pożar. Odbudowa trwała do 1658, w nowym kształcie kościół przetrwał do poł. XVIII wieku, kiedy zdecydowano o rozbiórce i budowie nowej świątyni, która istnieje do dziś. Budowę trwającą 24 lata (1754–1778), wspierali hojnie biskup przemyski i lwowski Wacław Hieronim Sierakowski oraz wojewoda kijowski Franciszek Salezy Potocki. Kościół konsekrował biskup Józef Tadeusz Kierski w dniu 19 lipca 1778. W 1864 w kościele wybuchł pożar, w wyniku którego dokonano obniżenia dachu, usunięto sygnaturkę, przemurowano fasadę i zmniejszono wieże. Kolejne prace remontowe i konserwatorskie prowadzone były w latach 1918–1930 oraz 1974–1987. Do początku lat 30. XX wieku klasztor przemyski (tak jak inne franciszkańskie konwenty na Podkarpaciu) podlegał prowincji we Lwowie, a następnie został podporządkowany prowincji w Krakowie.
Fasada
Przed fasadą znajdują się trzy rzeźby przypisywane lwowskiemu artyście Fabianowi Fesingerowi z II poł. XVIII wieku (swego czasu Tadeusz Mańkowski przypisywał ich Sebastianowi Fesingerowi). Przedstawiają one Najświętszą Maryję Pannę Niepokalanego Poczęcia oraz po bokach bł. Jana Dunsa Szkota i św. Idziego. Na górnej części fasady znajduje się polichromia Koronacja Matki Bożej. Pod nią napis w języku łacińskim Domine De Tuis Donis Oferimus Tibi („Panie z Twoich darów ofiarujemy Tobie”). Nad wejściem do kościoła znajduje się malowidło przedstawiające gołębicę (symbol Ducha Świętego) oraz napis In Honorem B. Mariae Immaculatae („Na cześć Niepokalanej”). W lewej części fasady umieszczono wizerunki bł. Jakub Strzemię oraz Jana z Bytomia. W prawej części biskupa przemyskiego Eryka de Winsen oraz bł. Bonawentury z Potenzy.
Wnętrze - prezbiterium
Ołtarz główny zaprojektowany został przez lwowskiego architekta i rzeźbiarza Piotra Polejowskiego. Centralnym elementem ołtarza jest cudowny obraz Matki Bożej Niepokalanej z przełomu XVI/XVII wieku. Nad nim umieszczono obraz Śmierć św. Marii Magdaleny. W ołtarzu znajdują 4 duże rokokowe rzeźby wykonane przez: św. Piotra, św. Pawła, bł. Jana Dunsa Szkota i bł. Idziego z Asyżu} oraz figury kobiece, alegorie Wiary i Nadziei. W bocznych ścianach ołtarza głównego wiszą obrazy przedstawiające modlitwę św. Franciszka (prawa strona) oraz bł. Jakub Strzemię Adorujący Najświętszy Sakrament (lewa strona). W prezbiterium znajdują się portrety głównych darczyńców budowy kościoła: abp Wacława Hieronima Sierakowskiego (1775) oraz Sebastiana i Wawrzyńca Morskich (1778), a także obraz z wizerunkiem biskupa Eryka de Winsen (1775).
W nawie głównej znajdują się dwa ołtarze: św. Antoniego i św. Franciszka. Po lewej stronie widoczna ambona (1778), dłuta Piotra Polejowskiego, z figurą stojącego na globusie św. Franciszka, wygłaszającego kazanie do ptaków i płasko rzeźbioną sceną kazania św. Franciszka do ryb.
W prawej nawie znajduje się kaplica Pana Jezusa Miłosiernego, którą zbudowano w 1911 w miejscu, gdzie znajdował się magazyn sprzętów kościelnych. Pracami kierował architekt przemyski Stanisław Majerski. Ołtarz ten z konsekrował 4 lutego 1912 biskup sufragan przemyski Karol Józef Fischer. W kaplicy umieszczono XVII wieczny (lub starszy) obraz Chrystusa Miłosiernego. Na filarach znajdują się także ołtarze św. Walentego i bł. Jakuba Strzemię. W tylnej części nawy fresk przedstawiający śmierć zakonników franciszkańskich w rąk żołnierzy Stefana III Wielkiego hospodara mołdawskiego w roku 1498.
W nawie lewej znajdują się ołtarze św. Maksymiliana Kolbego nad którym umieszczono obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy w otoczeniu rokokowych figur aniołów. Na filarach widoczne są ołtarze św. Wincentego i Przemienienia Pańskiego. W bocznej ścianie fresk przedstawiający przekazanie obrazu Chrystusa Miłosiernego (z prawej nawy) do kościoła przez Augustyna Ulińskiego w 1770 roku. W tylnej części fresk przedstawiający oblężenie miasta przez wojska Jerzego II Rakoczego w 1657 i cudowne ocalenie za wstawiennictwem św. Wincentego.
Chór i organy
W chórze rokokowe rzeźby: Dawida grającego na harfie oraz aniołów z różnymi instrumentami. Znajdują się tam organy z drugiej poł. XVIII wieku, początkowo posiadające trakturę mechaniczną oraz wyposażone w 14 głosów, obsługiwanych przez jeden manuał. W 1928 zostały rozbudowane poprzez skompletowanie starych głosów, dobudowanie trzech nowych głosów, rozbudowanie kontuaru do dwóch manuałów z pedałem oraz umieszczenie silnika elektrycznego z dmuchawą i nowego miecha. Instrument po rozbudowie posiadał dwa 17 głosowe manuały. W 1949 dokonano gruntownej przebudowy: rozdzielono szafę organową na dwie części a kontuar umieszczono na środku chóru, zmieniono trakturę instrumentu z mechanicznej na elektropneumatyczną, dobudowano 7 nowych głosów (łącznie 24).
W zakrystii na sklepieniu fresk Zesłanie Ducha Świętego, na ścianach: św. Franciszkek głoszący kazanie przed papieżem, Zapalenie serc śś. Fraciszka i Klary ogniem Miłości Bożej, Zapalenie serc śś. Fraciszka i Dominika ogniem Miłości Bożej, św. Antoni z Malaspino, św. Józef z Kupertynu, bł. Salomea, św. Kinga.
Relikwie św Wincentego
Relikwie św. Wincentego trafiły do kościoła w XVI wieku. Według podania za jego przyczyną Jerzy II Rakoczy odstąpił od oblężenia miasta w 1657, co przedstawia fresk w lewej nawie. W ostatnią niedzielę sierpnia Franciszkanie odprawiają uroczystą liturgię, po której wraz z mieszkańcami wychodzą na ulice miasta niosąc jego relikwie. Urząd Miasta organizuje w tym czasie tzw. Wincentiadę - święto patrona miasta.
Cudowny obraz:
Matki Bożej Niepokalanej z Dzieciątkiem w Przemyślu

W ołtarzu głównym kościoła znajduje się obraz Matki Bożej Niepokalanej z Dzieciątkiem. Uroczyście dekretem biskupa przemyskiego Wodzickiego 8 grudnia 1760 r. uznano obraz za cudowny. W 1765 r. papież Klemens VIII zezwolił na koronację, której dokonał biskup Dominik Piotr Karwosiecki 8 września 1777 r.
Mapa:
Sanktuaria w pobliżu:
Odpust parafialny za 224 dni
poniedziałek, 8 grudnia 2025