Holybreak - Sanktuarium Matki Bożej – Matki Języka Polskiego w Henrykowie

Sanktuarium Matki Bożej – Matki Języka Polskiego w Henrykowie

Plac Cystersów 1, 57-210 Henryków

Sanktuarium Maryjne

UDOSTĘPNIJ

ZAPISZ

Źródło: Wikimedia Commons

Źródło: Wikimedia Commons Barbara Maliszewska

Organy

Źródło: Wikimedia Commons

Droga do folwarku w Henrykowie

Źródło: Wikimedia Commons

Źródło: Wikimedia Commons Barbara Maliszewska

O sanktuarium:

Zespół klasztorny opactwa cysterskiego w Henrykowie – pocysterski barokowy zespół klasztorny z kościołem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Jana Chrzciciela położony w Henrykowie na Dolnym Śląsku, w gminie Ziębice. Jest to jedno z najokazalszych i najpiękniejszych założeń barokowych na Śląsku, miejsce powstania Księgi Henrykowskiej – zabytku piśmiennictwa polskiego. Współcześnie klasztor henrykowski funkcjonuje jako przeorat opactwa szczyrzyckiego. W obiektach poklasztornych funkcjonują współcześnie między innymi Annus Propedeuticus – oddział Metropolitalnego Wyższego Seminarium Duchownego we Wrocławiu (do 2018) oraz Katolickie Liceum Ogólnokształcące im. bł. Edmunda Bojanowskiego. Kościół Kościół klasztorny pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Jana Chrzciciela, obecnie bazylika mniejsza pełniąca funkcję kościoła parafialnego, jest najstarszym i najcenniejszym zabytkiem opactwa. Jego budowę rozpoczęto w 1241. Z tego okresu pochodzi późnogotyckie prezbiterium oraz transept. W połowie XIV w. ukończono budowę gotyckiej nawy głównej. Na początku XVI w. do prezbiterium od północnego wschodu dobudowano dwie późnogotyckie kaplice, Świętego Krzyża i Grobu Świętego. W 1608 wzniesiono od zachodu wieżę. W XVII w. świątynię przebudowano w stylu barokowym, dobudowując kolejne dwie kaplice, św. Józefa i Trójcy Świętej oraz fasadę z kaplicą stanowiącą przedsionek. W 1753 wzniesiono kaplicę św. Marii Magdaleny, obecnie mauzoleum Piastów. W mauzoleum znajduje się pochodzący z gotyckiego wyposażenia nagrobek księcia Bolka i jego żony Jutty, jeden z najstarszych w Polsce podwójnych nagrobków. Ołtarz główny, dzieło Georga Schroettera, powstał w latach 1681–1684. Zdobią go dwa obrazy Michała Willmanna, wielki Boże narodzenie w wizji św. Bernarda oraz górny Zbawca świata. Wielki obraz otaczają z lewej rzeźby św. Benedykta, św. Jana Chrzciciela i św. Piotra, a z prawej św. Bernarda, św. Jan Ewangelisty i św. Pawła[5]. W ołtarzu bocznym znajduje się figura Matki Bożej z Dzieciątkiem, zwana Matką Języka Polskiego. W 1952 została ona ukoronowana koronami biskupimi. Bardzo pięknym obiektem kościoła są barokowe stalle. Są one wybitnym dziełem śląskiej snycerki. Dębowy, renesansowy trzon stalli pochodzi z 1567, dekoracja jest bogato rzeźbiona akantem i muszlami. Zaplecki zdobione 36 płaskorzeźbami przedstawiającymi sceny z życia Chrystusa, wykonane zostały w drewnie lipowym. Po 1700 dodano loże opata i przeora, a całość wzbogacono o cztery pary wolno stojących figur św. Grzegorza Wielkiego, Eugeniusza III, św. Hieronima, Konrada de Poitiers, św. Benedykta i św. Bernarda. Organy, dzieło mistrzów ze Świdnicy, pochodzą z połowy XVII w. i są najstarsze na Śląsku. Całość dopełnia 14 barokowych obrazów przedstawiających życie i legendę św. Bernarda, umieszczonych w górnej części nawy głównej. Zespół klasztorny Barokowy budynek klasztorny powstał w latach 1681–1702. W drugiej połowie XIX w. przebudowany w czworoboczny. Założony wokół prostokątnego dziedzińca z wysuniętym skrzydłem południowym. Do wnętrza liczącego około 300 pomieszczeń prowadzą trzy barokowe portale: sądowy z postacią Temidy, klasztorny ze św. Benedyktem i opacki z herbem opata. Na parterze znajduje się barokowy refektarz, na I piętrze reprezentacyjne sale: Książęca, Purpurowa, Dębowa i Papieska. Sala Dębowa ma bogato intarsjowany parkiet i boazerię zdobioną w roślinne i owocowe girlandy (całość wykonana przez henrykowskich snycerzy). Sala Purpurowa, przeznaczona jako miejsce do przyjmowania dostojnych gości, ma purpurowe ściany i obicia mebli, marmurowy kominek. Znajduje się w niej sześć obrazów Willmanna przedstawiających fundatorów opactwa. W refektarzu znajduje się dekoracyjny, wielobarwny rokokowy piec (każdy kafel malowany ręcznie) oraz dębowe ławy z XVIII w. Kaplica seminaryjna zdobiona jest renesansowymi boazeriami. Dziedziniec klasztorny otoczony jest oficynami mieszkalnymi i zabudowaniami gospodarczymi. Wokół klasztoru znajduje się park barokowy z ogródkiem opackim zachowanym w pierwotnej formie. W jego centrum mieści się budynek – dawna letnia jadalnia opatów. Obok klasztoru postawiono pomnik przypominający o powstaniu w tym miejscu Księgi henrykowskiej, będącej równie sławnym obiektem historycznym jak samo opactwo.

Czytaj więcej

Figura: Figura Matki Bożej Języka Polskiego w Henrykowie

Kult Matki Bożej Królowej Świata istnieje od XVI w. W dniu 3 sierpnia 1952 r., opat szczyrzycki o. Benedykt ukoronował figurę Matki Bożej. Obecnie nazywana jest Matką Języka Polskiego ze względu na to, iż w Księdze Henrykowskiej znajduje się pierwsze zdanie w języku polskim.