Holybreak - Sanktuarium Maria Santissima Incaldana (Mondragone)

Sanktuarium Maria Santissima Incaldana (Mondragone)

Corso Vittorio Emanuele, 81034 Mondragone

Sanktuarium Maryjne

UDOSTĘPNIJ

ZAPISZ

Źródło: Wikimedia Commons

O sanktuarium:

Sanktuarium Maria Santissima Incaldana (dawniej znane jako Kościół Madre e Collegiata di San Giovanni Battista) to zabytkowy obiekt sakralny i kościół macierzysty miasta Mondragone, w prowincji Caserta (Kampania). W 1990 roku została podniesiona do rangi bazyliki mniejszej i dlatego nazywana jest także Bazyliką Mniejszą Santa Maria Incaldana. Ponownie wśród mieszkańców jest również popularnie znany jako Vescovado, choć niewłaściwie. Słynie z tego, że jest miejscem, w którym przechowywany jest obraz Madonny Incaldana (Maria Santissima Incaldana), ikona w stylu bizantyjskim, czczona przez Kościół katolicki jako opiekunka miasta Caserta. Historia Pochodzenie: kościół Carafa Początki Sanktuarium sięgają budowy przeprowadzonej z woli rodziny Carafa, książąt Stigliano i książąt Mondragone, w XVI wieku. W ówczesnej bulli biskupiej, zachowanej w archiwum diecezjalnym Sessa Aurunca, podano, że kościół należał na mocy prawa patronalnego do „najznakomitszego i najznakomitszego” Luigiego Carafy, księcia Stigliano i księcia Mondragone, i że był to nie była kompletna i nie posiadała „szat oraz wszystkich rzeczy niezbędnych do jej ozdobienia i udoskonalenia”. W 1589 roku odnotowano istnienie wciąż w budowie „plebanii” pod wezwaniem San Giovanni Battista, której dalsze prace powierzono testamentem spadkobiercom zmarłego księcia Stigliano i księcia Mondragone (zm. 1579). Już od pierwszego powstania kościół został od razu wyposażony w urząd księdza biskupiego i pięciu kanoników. Zbudowano go na bazie istniejącego już kościoła gotyckiego z XIV w., którego pozostałości architektoniczne odkryto dopiero niedawno w pobliżu prezbiterium (kolumna i kilka filarów z miejscowego kamienia). Od początku XVII wieku w Sanktuarium znajduje się obraz Madonny Incaldana. Nowe Sanktuarium: kościół Grillo Sanktuarium zatem, wzbogacone obecnością świętej ikony, ulegało nowym i kolejnym rozbudowom. Po objęciu panowania nad Carafą rodzina Grillo przybyła do krainy Mondragone jako nowi panowie feudalni. Pierwsza interwencja, z modyfikacjami w zakresie rozbudowy i upiększeń, została przeprowadzona na początku XVIII wieku, za panowania Don Agapito IV Domenico Grillo. W tym czasie relikwie Sant'Agapito, San Dioscoro i Sant'Aiello zostały podarowane kościołowi przez biskupa Carinoli Don Nicola Michele Abbati i umieszczone w ołtarzu głównym oraz w ołtarzu Madonny Incaldana. Poświęcenie nowego kościoła ufundowanego przez Grillosów odbyło się 14 kwietnia 1727 r. Już w połowie stulecia powstały freski i sztukaterie kaplicy Najświętszego Sakramentu (tej po lewej). Dlatego też większość jego obecnego wyglądu zawdzięcza interwencjom przeprowadzonym w XVIII wieku. W 1741 roku przy tym kościele erygowano parafię pod nazwą „San Michele Arcangelo intra moenia” (od łacińskiego intra moenia oznaczającego „w obrębie murów”). Opis Oryginalna konstrukcja Budynek wzniesiony przez rodzinę Carafa w XVI wieku wygląda dziś w dużym stopniu zmodyfikowany. Jak wyglądała bryła kościoła przed pracami remontowymi z XVIII wieku, można zobaczyć na dwóch rysunkach planimetrycznych z 1713 roku. Z nich bowiem wynika, że wydawał się on zbudowany w stylu bazylikowym, z trudnym do wyodrębnienia transeptem, z podziałem na trzy nawy (każda z kolei podzielona na trzy przęsła z każdej strony) i z trzema półkolistymi apsydami, po jednej na każdą nawę, z których największa znajduje się na linii środkowej. Posiadała pojedyncze wejście, umieszczone na początku nawy głównej. Gdy tylko weszło się do środka, po prawej stronie można było zobaczyć chrzcielnicę, która miała kształt walca na cokole i zwieńczona była stożkową pokrywą. Lewa nawa boczna miała trzy ołtarze (po jednym na każde przęsło) przy jej lewej ścianie, podobnie jak dwa ołtarze znajdowały się na dwóch przeciwległych ścianach (lewej i prawej) transeptu. Prawa nawa boczna posiadała natomiast dostęp do małej zakrystii w jej trzecim prawym przęśle (w kolejności wejścia). Ołtarz główny wraz ze wszystkimi szatami i reredos znajdował się w strefie prezbiterium. W części chórowej widać było tron biskupi oparty o lewą kolumnę, natomiast w centrum na stałe zorganizowano „warstwę książęcą”, czyli klęcznik z krzesłem, poduszkami i dywanem dla książęcej rodziny Mondragonese. Wreszcie w nawie głównej można było dostrzec drewniany dach, w bocznych sklepiony strop, a w środkowej części transeptu ośmioosiowe sklepienie zwieńczone kopułą z ośmiobocznym bębnem. Obecna struktura Plan Sanktuarium w obecnym kształcie wygląda niemal niezmieniony w stosunku do pierwotnego. W rzeczywistości ma budowę kościoła na planie krzyża łacińskiego, podzielonego na trzy nawy, z transeptem, dużym prezbiterium, absydą i dwiema bocznymi kaplicami apsydowymi. Zasadnicze różnice w stosunku do pierwszej wersji polegają na organizacji, wewnętrznej i zewnętrznej. Właściwie wszystkich tych ołtarzy w lewej nawie i transepcie już nie ma, ale są tylko dwa w pierwszych dwóch lewych przęsłach i w drugim prawym przęśle (oprócz oczywiście ołtarzy z dwóch kaplic i głównego). Wtedy nawet morfologia samych obszarów trzech absyd wydaje się zmodyfikowana, ponieważ nie są one już półkolami, ale czworobokami. Kolejną różnicę stanowi położenie chrzcielnicy, która nie znajduje się już po wewnętrznej prawej stronie głównego wejścia, ale po wewnętrznej prawej stronie trzeciego wejścia bocznego (w prawej nawie). Wreszcie kolejną oczywistą zmianą jest obecność trzech wejść zamiast jednego centralnego. Zewnętrzny Zewnętrznie obecna fasada Sanktuarium jest XIX-wieczną przeróbką, zbudowaną w typowym stylu eklektyczno-klasycznym. Jest trójdzielny, prawie prostokątny i ma trzy wejścia, po jednym na każdą nawę, z których największe znajduje się w nawie głównej i charakteryzuje się dużym, ale prostym kamiennym portalem, na którego architrawie wyryto „Santuario di M. SS. Ogrzej go w górę." Dwoje mniejszych drzwi bocznych, prawych i lewych, zwieńczono dwoma dużymi okrągłymi oknami, natomiast w portalu centralnym znajduje się duże okno w kształcie lunety. Ponadto na fasadzie znajduje się sześć białych pilastrów, podkreślonych na słomkowożółtej fasadzie. Dwa z nich umieszczono na skrajnych krańcach, po prawej i lewej stronie, natomiast pozostałe cztery (w parach po dwa) rozmieszczone są pomiędzy portalem centralnym a dwojgiem bocznych drzwi. Następnie na poziomie fryzu belkowania umieszczonego nad kapitelami parastalowymi, przecinającego całą fasadę, widać pas ozdobiony czerwonymi znakami na niebieskim tle z napisem „Tu Sei L'Onore Del Nostro Popolo O Maria Incaldana” . Wreszcie nad tym ostatnim pasmem wznosi się duży fronton, którego tympanon ozdobiony jest polichromowaną mozaiką przedstawiającą pośrodku Madonnę Incaldanę (zamkniętą w vesica piscis), po bokach której przedstawiony jest kościół Belvedere u podnóża góra (po lewej) i morze z dwoma żaglówkami (po prawej). Dekoracje tympanonu i pasma fryzu są dziełami zdobniczymi najnowszymi, w zasadzie nie są widoczne na historycznych zdjęciach fasady. Natomiast trzy portale wejściowe również pochodzą z XIX wieku i wykonane są z szarego marmuru Mondragonese. Wejście jest w całości zwieńczone chórem i obecnością organów piszczałkowych. Nawa główna, wyższa od naw bocznych, posiada sklepienie kolebkowe wzbogacone freskami przedstawiającymi proroków i patriarchów. Wysoko pośrodku transeptu znajduje się także kopuła, ozdobiona freskami przedstawiającymi postacie aniołów i czterech ewangelistów. Absyda i prezbiterium nawy głównej ozdobione są marmurem i znajdują się tam dwa duże freski przedstawiające Wniebowstąpienie i Zesłanie Ducha Świętego. Sklepienie krzyżowe absydy ozdobione jest freskami przedstawiającymi św. Michała przeganiającego zbuntowanych aniołów oraz sceny z życia i męczeństwa św. Jana Chrzciciela. Ołtarz główny, umieszczony pośrodku prezbiterium przed tabernakulum, ozdobiony jest marmurem i mozaikami. Nad samym cyborium, pomiędzy marmurowymi pilastrami, można podziwiać centralny obraz Sanktuarium, Chrzest Jezusa, duże dzieło na płótnie z XVIII-wiecznej szkoły neapolitańskiej. Nawy boczne nakryte są sklepieniami krzyżowymi z ozdobnymi sztukateriami i łączą się z odpowiednimi obszarami absyd bocznymi ramionami transeptu, które są wyższe i przekryte sklepieniem kolebkowym. Prawa nawa wzbogacona jest XVIII-wieczną dekoracją. Choć jest boczna, jest najważniejszą z trzech naw, gdyż poświęcona jest recepcji słynnej ikony malowanej na drewnie z przedstawieniem Madonny Incaldana. Obraz znajduje się na końcu tej nawy, w jej absydzie i jest zamknięty w monumentalnym ołtarzu z polichromowanego marmuru, zakończonym posągami dwóch aniołów trzymających koronę. Obraz oprawiony jest w okazałą i przykuwającą wzrok srebrną ramę z 1740 r. W tej „Kaplicy Madonny” znajdują się: kopuła (bez dekoracji); pokrycie ścian w całości z marmuru i górnych dekoracji z biało-złotą sztukaterią; pióropusze ze sztukaterią przedstawiające aniołki, kwiaty i ptaki w kolorze białym na złotym tle; dwie boczne lunety ozdobione freskami i wreszcie luneta środkowa, zwieńczająca pomnik obrazu Madonny, w którym nie ma fresku (jak w dwóch pozostałych), ale niewielki polichromowany witraż. Wreszcie lewa nawa, konstrukcyjnie zwierciadlana z prawą, kończy się „Kaplicą Najświętszego Sakramentu” i jest również ozdobiona XVIII-wiecznymi sztukateriami i freskami ze szkoły neapolitańskiej. Godna uwagi jest obecność w tej nawie szczątków „Świętego Bonifacego Męczennika”, wystawionych do oglądania w długiej otwartej trumnie relikwiarzowej. Ponadto w pierwszym przęśle znajduje się kamienny krucyfiks, którego pochodzenie nie jest pewne: niewielka rzeźba mogła pochodzić z XVII-XVIII w. i ujęta jest w duży i misternie wykonany ołtarz z polichromowanego marmuru. Kaplicę tę otwiera także w górnej części ściany środkowej niewielkie, prostokątne, polichromowane okno. Dodatkową dekorację stanowią półkoliste nisze znajdujące się zarówno w lewej, jak i prawej nawie; znajdują się w nich malowane posągi przedstawiające świętych i bóstwa (Kobieta ubrana w gwiazdy i z księżycem u stóp, Pieta, Chrystus zmartwychwstały, Święta). Poza niszami znajdują się także dwie inne figury, jedna odkryta (Papież Jan Paweł II) i druga umieszczona w drewnianej niszy z prostokątnym szkłem (Święta z Dzieciątkiem). Ponadto znajdują się dwa drewniane konfesjonały, jeden po prawej i jeden po lewej stronie, oba ozdobione u góry puttami i puttem podtrzymującym krzyż u góry. Wreszcie, na szczycie filarów obu naw bocznych znajdują się polichromowane tablice przedstawiające 14 stacji Drogi Krzyżowej. Kopuła Specyfika kopuły Sanktuarium Mondragonese, której ślady, o dziwo, bardzo rzadko można znaleźć w traktatach analitycznych na temat kopuł Kampanii (niepozwalających na zrozumienie historii ich budowy i podważających proces konserwacji), polega na tym, że wydaje się „niewidoczny” dla tych, którzy obserwują kościół od dołu, od frontowej drogi, do tego stopnia, że nie wszyscy obywatele są świadomi jego istnienia. Już w czasach Carafy istniało sklepienie ośmiosegmentowe zwieńczone kopułą z ośmiobocznym bębnem w obszarze transeptu. Do chwili obecnej istniejąca kopuła ma ten sam układ; moglibyśmy zatem postawić hipotezę, że jest to pierwotna kopuła, z późniejszymi modyfikacjami. Wnętrze Bęben jest nieregularny: z ośmiu „segmentów” dwa w położeniu wzdłużnym są dłuższe od pozostałych sześciu. Dlatego też, wyobrażając sobie, że kopuła jest okrągła, wydaje się ona lekko spłaszczona w tych dwóch biegunach i wydaje się eliptyczna. Zamiast tego po czterech stronach wewnętrznej części bębna znajdują się otwory okienne, a po czterech pozostałych freski przedstawiające czterech ewangelistów. Wreszcie każdy wewnętrzny segment samej kopuły ozdobiony jest freskiem przedstawiającym pojedynczego anioła (w sumie osiem postaci anielskich w ośmiu segmentach). Z zewnątrz Złożona równowaga stabilności konstrukcji ściany właściwej kopuły wynika z obecności ośmiu pierścieni rozmieszczonych schodkowo, wyraźnie widocznych z zewnątrz. Kopuła kończy się małą i ślepą latarnią, a więc bez otworów okiennych. Ma cylindryczny kształt zwieńczony ściętą piramidą. Na jego końcu znajduje się bardzo smukły żelazny krzyż. Zewnętrznie kopuła pokryta jest prawie w całości zakrzywionymi płytkami (płytkami), z wyjątkiem miejsc, w których występuje naprzemiennie osiem schodkowych pierścieni, które są ozdobione żółtą i zieloną majoliką w kratkę. Ta sama dekoracja majolikowa pokrywa całą zewnętrzną powierzchnię latarni. W szczególności nie wiadomo, gdzie wykonano majolikę i kiedy ją zamontowano, ale z pewnością wpisuje się ona w tradycję typową dla niektórych obszarów Kampanii (np. ceramika z Vietri). Hipoteza oparta wyłącznie na analizie wizualnej zewnętrznego bębna, wykończonego białym tynkiem oraz kwadratowymi i geometrycznymi wstawkami dekoracyjnymi, może prowadzić do wyobrażenia sobie nowszej próby „modernizacji” całego wyglądu zewnętrznego kopuły.

Czytaj więcej

Mapa:

Sanktuaria w pobliżu: