Sanktuarium Nostra Signora di Bonaria (Cagliari)
Viale Bonaria, 09125 Casteddu/Cagliari
Sanktuarium Maryjne
UDOSTĘPNIJ
ZAPISZ
7
O sanktuarium:
Sanktuarium Nostra Signora di Bonaria to kompleks sakralny w mieście Cagliari położony na szczycie wzgórza o tej samej nazwie.
Jest to jeden z najważniejszych budynków maryjnych na Sardynii i składa się z:
«Wspomagaj, o Maryjo, mieszkańców tej wyspy, którzy z ufnością zwracają się do Ciebie w Twoim Sanktuarium w Bonarii, prosząc o pomoc w zmaganiach dobra ze złem, które niepokoją dzisiejszy świat.»
(z modlitwy do Madonny z Bonarii napisanej przez Jana Pawła II z okazji jego wizyty w sanktuarium 20 października 1985 r.).
Sanktuarium jest najstarszą częścią kompleksu i było pierwszym przykładem architektury gotycko-katalońskiej na Sardynii. W 1324 roku, podczas oblężenia Castel di Castro, mały Alfonso kazał zbudować na tym wzgórzu ufortyfikowaną cytadelę, zwaną po katalońsku Bon Aire lub „dobre powietrze”. W 1326 roku Piza na zawsze opuściła Sardynię, a w 1335 roku król podarował tereny Bonaria braciom z Zakonu Santa Maria della Mercede, wówczas w największej świetności, którzy kazali tam wybudować klasztor z przyległym kościołem mały kościółek w stylu katalońsko-aragońskim.
Budowę bazyliki flankującej sanktuarium datuje się na rok 1704, kiedy bracia mercedarianie postanowili zbudować większy kościół ku czci Dziewicy z Bonarii. Kościół, zbudowany według projektu piemonckiego architekta Antonio Felice De Vincenti, został pierwotnie zaprojektowany w stylu barokowym; Prace jednak napotykały przerwy i pod koniec XVIII wieku powierzono je architektowi Giuseppe Vianie, który przerobił projekt w stylu neoklasycystycznym.
W XIX wieku prace ponownie uległy kilkukrotnemu spowolnieniu. W dniu 24 kwietnia 1885 r. arcybiskup Cagliari Paolo Maria Serci Serra po przeprowadzeniu pewnych prac ponownie konsekrował sanktuarium; upamiętniającą to podwójne wydarzenie umieszczono dużą tablicę. Budowę ukończono jednak dopiero w 1926 roku, kiedy to papież Pius XI nadał jej tytuł bazyliki mniejszej.
W czasie II wojny światowej obiekt uległ poważnym zniszczeniom w wyniku bombardowań; odnowiono go w latach 1947–1960, a następnie ponownie w 1998 r.
XIV-wieczne sanktuarium zostało gruntownie przebudowane w latach pięćdziesiątych XX wieku, mając na celu przywrócenie mu pierwotnej formy. Fasada nawiązująca do bazyliki jest bardzo prosta, dwuspadowa. Aby dostać się do kościoła, wchodzi się przez portal w stylu gotyckim, który został odzyskany ze średniowiecznego kościoła San Francesco in Stampace, który został zburzony w XIX wieku.
Wnętrze, również w stylu gotyku katalońskiego, jest jednonawowe ze sklepieniem ostrołukowym. Po lewej stronie znajdują się trzy kaplice, również w stylu gotyckim, ze sklepieniami krzyżowymi, natomiast po prawej stronie łuk łączący sanktuarium z bazyliką (cztery kaplice otwarte z tej strony zostały rozebrane w wyniku prac budowlanych bazyliki).
Na końcu sieni, wyniesione ponad podłogę, znajduje się prezbiterium zakończone wieloboczną absydą, w której znajduje się ołtarz główny; jest to serce sanktuarium, gdyż na ołtarzu znajduje się imponująca, drewniana figura Madonny z Dzieciątkiem z XIV wieku, zwana Matką Boską z Bonarii, miejsce kultu wiernych, którzy aby ją czcić, wspinają się na stąpa po obu stronach ołtarza, znajdując się tym samym na wysokości stóp posągu.
U podstawy balustrady, po bokach schodów prowadzących do prezbiterium, znajdują się grobowce Domenico Alberto Azuniego (po lewej) i sługi Bożego Fra' Antonino Pisano (po prawej), najemnika z Cagliari, który zmarł w 1927 r. Na trybunie znajdują się organy (1886), zbudowane przez Carlo Alettiego z Monza.
Na przestrzeni wieków do sanktuarium w Bonarii ofiarowano liczne wota, które w starożytności wieszano na bocznych ścianach. Wśród nich znajduje się mały posąg przedstawiający statek z kości słoniowej, o długości około 30 cm, który znajduje się w architrawie bezpośrednio przed absydą, gdzie znajduje się posąg Dziewicy. Obiekt ten jest jednym z najstarszych, jakim może pochwalić się sanktuarium.
Według legendy statek został podarowany w XV wieku przez jednego z wielu pielgrzymów, którzy udali się do sanktuarium, aby oddać cześć posągowi. Pielgrzym, którego tożsamość nie jest znana, początkowo myślał o przekazaniu wota do Ziemi Świętej, jednak uderzony historią sanktuarium zdecydował się podarować statek Madonnie z Bonarii. Zawieszono go na sznurku, zawieszono nad absydą i natychmiast stał się celem pielgrzymek okolicznych rybaków i tam pozostał: w rzeczywistości mówi się, że obiekt ten wskazuje kierunek prądów wiejących w Zatoce Cagliari. Z tego powodu rybacy z Cagliari przed wypłynięciem na otwarte morze udali się do sanktuarium, aby poprosić o informacje, a statek ruszył i dziobem wskazał kierunek wiatru.
Fasada bazyliki utrzymana jest w prostym stylu neoklasycznym, datowanym na lata 1704-1730 i zawsze budowana dzięki wkładowi Zakonu Mercedarian. Zbudowany jest z białych kamieni wapiennych z dużym portykiem, nad którym, nawiązując do nawy głównej, znajduje się tympanon z herbem Zakonu Miłosierdzia, a niżej zwieńczony innym tympanonem i otoczony małymi klasycyzując kolumny, otwiera się loggia błogosławieństw.
Fasada została odnowiona około 1958 roku przez perugijską architekt Ginę Baldracchini.
Ołtarz główny zwieńczony jest baldachimem wspartym na czterech kolumnach z zielonego marmuru, ozdobionych postaciami aniołów z pozłacanej miedzi, podobnie jak kapitele i łuki. Przed prezbiterium, na wysokości ostatniej pary kolumn po prawej stronie, znajduje się reprodukcja posągu Madonny di Bonaria.
W nawach bocznych znajdują się kaplice, cztery po prawej i trzy po lewej stronie, w których znajdują się duże płótna przedstawiające Madonnę, pochodzące z lat 50. XX wieku. Malowidła przedstawiające Maryję Wspomożycielkę (pierwsza kaplica po prawej), Wniebowzięcie (druga kaplica po prawej), Madonnę Fatimską (czwarta kaplica po prawej), Madonnę Różańcową (pierwsza kaplica po lewej), Niepokalanej Dziewicy (trzecia kaplica po lewej) są dziełem Antonia Mury.
W trzeciej kaplicy prawej nawy znajduje się obraz Świętej Rodziny autorstwa Giuseppe Aprei, natomiast w drugiej kaplicy lewej nawy znajduje się płótno przedstawiające Madonnę della Mercede, dzieło Giny Baldracchini z 1961 roku.
W transepcie znajduje się posąg Madonny del Combattente, dzieło Francesco Ciusa, powstałe w latach 1936–1938. Również w transepcie znajdują się dwie kaplice w odpowiednich skrzydłach, w prawej kaplica Madonny della Vittoria lub dei Caduti, zbudowana w 1930 roku z inicjatywy matek poległych na wojnie, ozdobiona marmurowym ołtarzem w stylu barokowym z płaskorzeźbą przedstawiającą Pietę, w lewym ramieniu kaplica Najświętszego Sakramentu, w której znajduje się kolejne płótno Antonio Mura, przedstawiający Wieczerzę w Emaus.
Mapa:
Sanktuaria w pobliżu: