Święta Góra Ghiffa (Ronco)
Corso Risorgimento 274, 28823 Ronco
Sanktuarium Pańskie
UDOSTĘPNIJ
ZAPISZ
11
O sanktuarium:
Święta Góra Ghiffa (lub Święta Góra Trójcy Świętej) znajduje się w grupie Alpejskich Świętych Gór znajdujących się na liście „Miejsców Światowego Dziedzictwa UNESCO” w 2003 roku, znajdujących się na terenie gminy Ghiffa. Od końca XVI do połowy XVII wieku powstał plan rozbudowy starożytnej kaplicy pod wezwaniem Trójcy Świętej i wzniesienia wokół niej Świętej Góry na porośniętym lasem wzgórzu z urzekający widok na jezioro Maggiore. Kolejne interwencje budowlane miały miejsce od połowy XVII do następnego stulecia. W obecnym stanie święta góra obejmuje, oprócz sanktuarium, trzy kaplice poświęcone różnym tematom biblijnym i elegancki portyk Drogi Krzyżowej.
Sacro Monte w Ghiffa położony jest na zalesionych zboczach góry Cargiago, nad miastem Ronco, 360 metrów nad poziomem morza, ze wspaniałym widokiem na jezioro Maggiore. Przed jego budową w tym miejscu znajdował się już budynek kultu bliski wierze religijnej miejscowej ludności. W tym ostatnim względzie niewiele jest pewnych informacji historycznych. Należy najpewniej odrzucić przekonanie, że w miejscu dzisiejszego Sanktuarium znajduje się już skromna kaplica, która stoi już w IV wieku, w czasie ewangelizacji obszaru Novara przez San Giulio i San Giuliano.
Pewne jest istnienie – jako starożytnego zalążka architektonicznego włączonego wówczas do sanktuarium – romańskiego oratorium z XII lub XIII wieku; z czasem był rozbudowywany, aby sprostać rosnącemu napływowi wiernych.
Pierwszy dokument historyczny wzmiankujący o istnieniu kościoła pochodzi z 1591 roku; został sporządzony z okazji wizyty duszpasterskiej ówczesnego biskupa Novary, prałata Cesare Speciano. Z opisu kościoła pod wezwaniem Trójcy Świętej wynika, jak odpowiadał on przestrzeni zajmowanej przez pierwsze przęsło obecnego sanktuarium.
Nad ołtarzem znajdował się wciąż obecny fresk, na którym trzykrotnie powtórzono obraz Chrystusa siedzącego na stole: jest to symbol trynitarny, przywołujący „trzy równe i odrębne Osoby”. Jest to obraz niezwykle czczony, w którym uznano, że posiada moc taumaturgiczną. Budynek sakralny musiał już zostać oddany pod opiekę starożytnego zakonu trynitarzy zaangażowanych w szerzenie kultu Trójcy Świętej.
Budowa nowego sanktuarium miała miejsce w latach 1605-1617, czyli w latach, w których przy udziale miejscowej ludności powstał główny korpus budowli. Projekt był sponsorowany przez biskupa Novary Carlo Bascapè, znanego ze znaczenia, jakie przypisywał rozwojowi przedalpejskiego systemu Świętych Gór. W latach 1646-1659 ukończono projekt sanktuarium, budując dzwonnicę i przeprowadzając dalsze prace remontowe. W tym samym okresie rozpoczęto budowę kaplic, które miały składać się na Sacro Monte. Nie jest pewien moment, w którym powstał projekt Sacro Monte, nie jest też znana struktura, jaką miał on przyjąć: należy jednak sądzić, że struktura ta musiała być bardziej ambitna niż ta, na którą pozwalały dostępne środki finansowe pozwoliło zostać osiągnięte. W pobliżu Sanktuarium znajdują się trzy kaplice: Koronacji Najświętszej Marii Panny, zbudowana w 1647 r., św. Jana Chrzciciela, zbudowana w 1659 r. i zwana Kaplicą Abrahama, położona nieco niższy i zbudowany w latach 1703-1722.
Nie tracąc przywiązania do Trójcy Świętej, należy postawić hipotezę, że centralne miejsce tematu Męki Pańskiej w planach nabożeństw sugerowało wzniesienie w 1752 r. na placu Sanktuarium eleganckiego portyku z 14 łukami, przeznaczonego dla stacje Drogi Krzyżowej. Kilka lat później zamknięto go od strony północnej budową freskowej kaplicy, pełniącej funkcję oratorium pod wezwaniem Matki Bożej Bolesnej.
Plastikowe przedstawienia Drogi Krzyżowej umieszczone pod portykiem powstały około 1930 roku; zastąpiły one wcześniejsze, XIX-wieczne freski, które obecnie uległy zniszczeniu. Konstrukcje architektoniczne nie uległy później znaczącym zmianom. W XVIII wieku po jednej stronie kościoła powstał „Casa del Romito”, skromny dom dla ojca trynitarzy, który opiekował się tym miejscem (budynek później odrestaurowany). do funkcji sakralnych w 1929 r. poprzez przekształcenie w kaplicę z figurą Chrystusa w Ogrodzie Getsemane).
Następnie w XIX wieku kompleks religijny stopniowo podupadał, aż w 1985 roku władze miejskie Ghiffy opracowały projekt renowacji i ulepszenia tego miejsca. W wyniku porozumienia z regionem Piemontu utworzono Specjalny Rezerwat Przyrody Sacro Monte della Ss. W 1988 roku na koszt Regionu rozpoczęto realizację planu renowacji budynków i ich wyposażenia sakralnego, który pozwolił m.in. na włączenie Świętej Góry Ghiffa do grupy przedalpejskich Świętych Gór W 2003 roku Piemont i Lombardia zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Sacro Monte w Ghiffa prezentuje swoją własną, jednolitą fizjonomię, wynikającą z szczęśliwej syntezy stworzonej wokół sanktuarium pomiędzy naturą i architekturą. Portyk Via Crucis, a przede wszystkim dwie eleganckie barokowe kaplice znajdujące się na placu, pomagają zrównoważyć rustykalną surowość sanktuarium. Jest to, jak już powiedziano, kaplica Koronacji Najświętszej Marii Panny z pięknym pronaosem znajdującym się przed wejściem wznoszącym się nad wychodniami skał oraz kaplica San Giovanni Battista z otaczającym ją portykiem pierścieniowym.
Trzecia kaplica – zwana Abrahamową – położona niżej, około stu metrów od sanktuarium, ma plan krzyża i została zbudowana z ciekawymi rozwiązaniami architektonicznymi. Pełzając między drzewami, daje wyobrażenie o tym, jak mogła wyglądać trasa kultu, która musiała wspiąć się na zalesione zbocze.
Niewiele lub nic nie wiadomo o posągach z terakoty umieszczonych wewnątrz kaplic. Swoim naiwnym językiem, wyrażanym bez nadmiernych pretensji artystycznych, zachęcają do stawiania hipotez na temat pracy lokalnych robotników. Niewielka ilość dekoracji plastikowych sprawia, że bryły kaplic wydają się wręcz przesadnie duże.
Tylko dwie figury – Jezusa i Chrzciciela nad Jordanem – wypełniają Kaplicę św. Jana.
Przedstawienie Koronacji Dziewicy jest proste i naiwne, z postaciami Aniołów, którzy niczym Telamony podtrzymują postacie Chrystusa i Ojca Przedwiecznego, nakładając koronę na głowę Dziewicy. Sugestywna jest obecność dookoła, w ośmiu niszach utworzonych na ścianach, posągów, które pełnią rolę niemych świadków Koronacji: jest to niezwykłe połączenie postaci z Biblii i historii Kościoła, Izajasza, prorokini Anny , św. Grzegorz, św. Hieronim, św. Augustyn, św. Tomasz z Akwinu, Daniel i Dawid.
Przede wszystkim sugestywna jest scena wypełniająca trzecią kaplicę, poświęcona spotkaniu Abrahama z trzema aniołami, o którym opowiada Księga Rodzaju i zinterpretowana przez św. Augustyna jako aluzja do tajemnicy Trójcy Świętej (Tres vidit, unum adoravit). Bezpośrednio nawiązuje do tematu ikonograficznego, który w pewnym sensie stanowi motyw przewodni Sacro Monte w Ghiffie, czyli przedstawienie Trójcy.
Wspomniano już w tym miejscu o zachowanym w sanktuarium XVI-wiecznym fresku, przedstawiającym trzykrotnie powtórzoną twarz Chrystusa i znacząco umieszczoną pod sceną Ukrzyżowania. Niedawne odkrycie, po renowacji frontonu ołtarza z XVIII w., czwartej identycznej twarzy Chrystusa – umieszczonej pod trzema pozostałymi twarzami i przedstawionej z koroną cierniową na welonie Weroniki – sprawiło, że refleksja ikonograficzna na temat Motyw trynitarny w Sacro Monte w Ghiffa.
Specjalny Rezerwat Przyrody Sacro Monte della Ss. Trinità di Ghiffa zarządzany przez Region Piemontu rozciąga się na zboczach góry Cargiago, od miasta Ronco do szczytu góry na wysokości 713 metrów, zajmując powierzchnię około 200 metrów. hektarów lasów.
Przez rezerwat przyrody przebiegają liczne ścieżki, które prowadzą również do charakterystycznych małych kapliczek wotywnych. Tuż nad Świętą Górą ekosystem leśny stanowi rywalizację pomiędzy roślinami sosny zwyczajnej i sosny białej (wynik stosunkowo niedawnych prac zalesiania) oraz półsiedliskiem. -naturalny, który rozciąga się na cały rezerwat, na który składają się kasztanowce i dęby. Wyżej, odpowiednio do wychodni skalnych, pojawiają się inne gatunki dębu: dąb omszony i dąb. Na terenach przyciekowych i ciekach wodnych dominuje olcha (czarna i biała).
Mapa:
Sanktuaria w pobliżu: