Holybreak - Sanktuarium Matki Bożej Tuchowskiej – Pani Ziemi Tarnowskiej w Tuchowie

Sanktuarium Matki Bożej Tuchowskiej – Pani Ziemi Tarnowskiej w Tuchowie

Wysoka 3, 33-170 Tuchów

Sanktuarium Maryjne

UDOSTĘPNIJ

ZAPISZ

Źródło: Wikimedia Commons

Ołtarz boczny

Źródło: Wikimedia Commons

O sanktuarium:

Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława Biskupa i Męczennika z klasztorem redemptorystów w Tuchowie − murowany barokowy kościół przyklasztorny (od 1951 roku parafialny) w Tuchowie, sanktuarium maryjne i miejsce pielgrzymkowe diecezji tarnowskiej, od 2010 bazylika mniejsza. Obok kościoła znajdują się zabudowania klasztoru zgromadzenia redemptorystów, którzy opiekują się tym sanktuarium, wybudowane w końcu XIX wieku. Historia: Pierwsza, drewniana świątynia powstała w miejscu obecnego kompleksu kościelno-klasztornego, na wzgórzu na prawym brzegu rzeki Białej, prawdopodobnie pod koniec XI wieku za sprawą benedyktynów z opactwa tynieckiego. Benedyktyńska tradycja głosi, że był on konsekrowany przez św. Stanisława oraz że w XV wieku odbyła się tutaj prymicja św. Jana Kantego. Z kościołem tym związana była pierwsza tuchowska parafia, powstała prawdopodobnie w XII wieku. Po wybudowaniu w mieście nowego kościoła pw. św. Jakuba, w 1460 roku benedyktyni przenieśli tam parafię. Ożywienie podupadającego kościoła Najświętszej Maryi Panny przyniosło w XVI wieku umieszczenie w kościele obrazu Matki Bożej, prawdopodobnie kopii starszego obrazu Matki Boskiej Czortkowskiej. Od 1597 roku zasłynął on łaskami i zaczął przyciągać pątników. W związku z tym tuchowscy benedyktyni zdecydowali się na wybudowanie nowego kościoła pielgrzymkowego. Budowa trwała od 1665 do 1682 roku, zaś nową świątynię konsekrował 8 września 1687 roku biskup sufragan krakowski Mikołaj Oborski. W 1789 roku w wielkim pożarze miasta spłonął stojący w tuchowskim rynku parafialny kościół pw. św. Jakuba. Do czasu budowy w tym miejscu nowej świątyni (konsekrowanej w 1797 roku) obowiązki kościoła parafialnego przejął benedyktyński kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Benedyktyni opiekowali się sanktuarium, jak i kościołem parafialnym, aż do początku XIX wieku. Po wydaniu w 1787 roku przez cesarza Józefa II dekretu likwidującego posiadłości opactwa tynieckiego udało się im po interwencji doprowadzić do zmiany decyzji i pozostali w Tuchowie do 1816 roku. Następnie świątynią zajmowali się jezuici i księża diecezjalni, a od 1893 roku redemptoryści, sprowadzeni do Tuchowa przez biskupa Ignacego Łobosa. W tym samym roku na miejscu starych, pobenedyktyńskich zabudowań klasztornych wzniesiono obecny klasztor. 5 stycznia 1951 roku biskup tarnowski Jan Stepa erygował ponownie parafię przy kościele Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. 27 lutego 2011 roku w bazylice odsłonięto i poświęcono tablicę pamiątkową upamiętniającą pierwszą rocznicę wizyty Prezydenta RP w Tuchowie oraz ofiary katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku: Lecha Kaczyńskiego, Marię Kaczyńską, Wiesława Wodę, Janusza Kurtykę, Wojciecha Seweryna i mjr. Arkadiusza Protasiuka; w uroczystości uczestniczył bp Andrzej Jeż.Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny jest barokową, jednonawową, orientowaną świątynią z zamkniętym trójbocznie prezbiterium. Po obu stronach nawy i północnej stronie prezbiterium znajdują się kaplice. Kościół nakryty jest dachami dwuspadowymi, z barokową wieżyczką na sygnaturkę z latarnią nad nawą. Prezbiterium nakryte jest sklepieniem krzyżowym, zaś nawa stropem płaskim. Przed kościołem znajduje się niewielki, otoczony murem dziedziniec, na środku którego w 1912 roku wybudowano drewnianą kapliczkę z amboną, w latach 1979–1980 zastąpioną nową konstrukcją. Większość wyposażenia wnętrza pochodzi z okresu baroku. W późnobarokowym ołtarzu głównym z 1741 roku, autorstwa Antoniego Frąckiewicza, wprawiony jest otoczony czcią obraz Matki Bożej Tuchowskiej. Z warsztatu Antoniego Frąckiewicza pochodzi także późnobarokowa ambona z 1726 roku. W kaplicy Świętego Krzyża znajduje się również późnobarokowy ołtarz z początku XVIII wieku z figurą Chrystusa Ukrzyżowanego. Dwa ołtarze boczne reprezentują styl rokokowy. Na wspartym na trzech filarowych arkadach chórze muzycznym znajdują się organy o 29 głosach z 1994 roku. Prospekt organowy został ufundowany w 1776 roku przez Floriana Amanda Janowskiego, ówczesnego proboszcza parafii tuchowskiej, późniejszego biskupa tarnowskiego. W 2010 papież Benedykt XVI nadał kościołowi tytuł bazyliki mniejszej. 2 października 2010 biskup tarnowski Wiktor Skworc podczas uroczystej mszy świętej odczytał akt nominacji.

Czytaj więcej

Cudowny obraz: Obraz Matki Bożej Tuchowskiej

Pierwsze wzmianki o łaskach i cudach dokonanych za pośrednictwem obrazu pochodzą z 1597 roku. W latach 1641–1642 zdarzenia te badała specjalna komisja, powołana przez biskupa krakowskiego. Jej prace zakończyło uznanie prawdziwości cudów przez bp. Tomasza Oborskiego pismem z dnia 27 czerwca 1642 roku. Przyczyniło się to do umocnienia i rozszerzenia zasięgu kultu obrazu. Obraz został uroczyście ukoronowany, za zgodą Kurii Rzymskiej, 2 października 1904 roku przez biskupa tarnowskiego Leona Wałęgę. Uroczystość odbyła się na polach nad Białą w obecności ok. 130 tys. wiernych i była połączona z aktem oddania diecezji tarnowskiej pod opiekę Matki Bożej Tuchowskiej.W trakcie I wojny światowej obraz znajdował się przez pewien czas w kościele redemptorystów w Wiedniu, powrócił do Tuchowa 18 maja 1915 roku. We wrześniu 1939 roku grupa kleryków wywiozła obraz na Wołyń, ale po ustaniu działań wojennych przywieziono obraz z powrotem. Najważniejszym przejawem kultu w tuchowskim sanktuarium jest Wielki Odpust Tuchowski, rozpoczynający się każdego roku 2 lipca (do 1969 roku w tym dniu w kościele katolickim obchodzone było święto Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny) i trwający 8 dni, do 9 lipca.