Sanktuarium Santa Maria di Pozzano (Castellammare di Stabia)
Strada Pozzano, 80053 Castellammare di Stabia
Sanktuarium Maryjne
UDOSTĘPNIJ
ZAPISZ
3
O sanktuarium:
Sanktuarium - bazylika Santa Maria di Pozzano to bazylika mniejsza i sanktuarium Castellammare di Stabia, położone w wiosce Pozzano, w pagórkowatym obszarze miasta i należące do archidiecezji Sorrento - Castellammare di Stabia, zarządzanej przez parafia kościoła Spirito Św. Wewnątrz czczony jest obraz Madonny z Pozzano, współpatronki wraz z San Catello miasta Stabia.
Budowę pierwszego małego kościoła, w pobliżu studni, gdzie według tradycji cudownie odnaleziono obraz Madonny z Pozzano, można datować na początek XV w., o czym świadczą niektóre przywileje Joanny II z 1419 r. Neapolu: na tym obszarze już w czasach rzymskich znajdowała się pogańska świątynia poświęcona bogini Dianie, o czym świadczy marmurowa kolumna znaleziona w 1585 r. po pracach wykopaliskowych w kościele, a następnie umieszczona u stóp krzyża, ustawiony w pozycji panoramicznej niedaleko wejścia do bazyliki.
Od 1447 roku, w okresie, w którym Dziewica z Pozzano nie cieszyła się wielką pobożnością, kościół przeszedł w ręce franciszkanów, których wkrótce potem wypędził Ferdynand I Aragoński za radą żywiącego do nich zazdrości proboszcza; później św. Franciszek, gość na dworze Neapolu, udając się do Tours, zatrzymał się na modlitwie w Pozzano przed wizerunkiem Madonny przez trzy dni i trzy noce. Nowe przyjęcie braci do kościoła zostało oficjalnie usankcjonowane w 1506 roku przez papieża Juliusza II: w krótkim czasie został on odbudowany na polecenie biskupa Stabia Antonio Floresa i namiestnika Neapolu Corrado Ferrante, przy wsparciu finansowym wielkiego kapitana Gonzalo Fernándeza de Córdoba, większy kościół, którego prace trwały od 1506 do 1539; później dobudowano klasztor, w 1565 r. zakrystię, a w 1584 r. dzwonnicę.
W XVIII w. sanktuarium przeżywało okres największej świetności: znacznie powiększono kościół, wzniesiono nowy ołtarz główny, kaplicę św. Franciszka, w 1754 r. przebudowano zakrystię według projektu Luigiego Vanvitelliego, głównego udekorowano sufit, a wnętrza ozdobiono licznymi dziełami sztuki takich artystów jak Sebastiano Conca, Girolamo Cenatiempo, Giacinto Diano i innych należących do szkoły Luca Giordano i Raffaello Sanzio. W XIX w., wraz z likwidacją domów zakonnych, sanktuarium popadło w ruinę i dopiero w 1895 r. braciom udało się ponownie przejąć kościół, klasztor i ogród; w międzyczasie jednak uroczysta konsekracja odbyła się 26 r. czerwca 1874 r. przez prałata Saverio Petagna, a 2 lipca 1875 r. dokonano koronacji obrazu Matki Boskiej.
W 1916 roku papież Benedykt XV podniósł kościół do rangi bazyliki papieskiej. W czasie I wojny światowej klasztor stał się szpitalem wojskowym, a zaraz potem sierocińcem dla dzieci poległych, natomiast w czasie II wojny bombardowania spowodowały ogromne zniszczenia, do tego stopnia, że po otrzymaniu wsparcia państwa na pokrycie zniszczeń wojennych przeprowadzono kapitalny remont prace rozpoczęto w 1947 r., co jednak doprowadziło do rozbiórki krużganka, w którym zachowały się freski przedstawiające życie św. Franciszka. Trzęsienie ziemi w Irpinii w 1980 r. po raz kolejny spowodowało zniszczenia całej konstrukcji: nastąpiła seria długich renowacji, które zakończyły się w 2006 r.; w 1994 r. w transepcie chóru odnaleziono freski i obrazy Sebastiano Conca.
Kościół ma prostą fasadę, na której znajdują się trzy portale wejściowe, dwa mniejsze boczne i większy centralny, charakteryzujący się wyłamanym wystającym tympanonem: fasada zakończona jest trójkątnym tympanonem i posiada zarówno małą rozetę stanowiącą prostokątne okno ozdobione polichromowanym szkłem, przedstawiające krzyż; Na cmentarz kościelny prowadzą krótkie marmurowe schody.
Wewnątrz bazyliki znajduje się krzyż łaciński o długości 38 m, wysokości 13 i szerokości 9, z bardzo dużą nawą główną ze stropem, zbudowany w 1675 r. dzięki wkładowi gminy Stabia, według projektu Fra Bonaventury cystersów, podzielona na kasetony i z panelem oraz dwoma płótnami autorstwa Michele Regolii oraz dwiema wąskimi nawami bocznymi; prawy transept nie istnieje i jest zajęty przez ołtarz poświęcony św. Franciszkowi, natomiast lewy w całości zajmuje kaplica poświęcona Madonnie z Pozzano. Z tyłu kościoła, w portalu wejściowym, znajdują się organy. Istnieje osiem kaplic bocznych, po cztery z każdej strony: po prawej stronie kaplice San Giuseppe, kaplice adoracji Trzech Króli, św. Anny i błogosławionej Nicoli da Longobardi, natomiast po lewej stronie kaplice Sant'Emidio , Santa Lucia, błogosławionego Louisa Hultrela i Bożego Miłosierdzia.
Ołtarz główny, zbudowany w XVIII wieku, z polichromowanego marmuru i chroniony balustradą, również marmurową, jest dziełem braci Ragozzino i nosi płótno przedstawiające archanioła Gabriela w akcie ucieczki przed demonami, podczas gdy na dwóch ściany po bokach dwa płótna przedstawiające Boże Narodzenie i uwięzienie św. Hieronima, oba autorstwa Paolo De Matteis; za ołtarzem drewniany chór w dwóch rzędach stalli, pochodzący z XVII wieku. Po Jubileuszu 2000 roku ustawiono nowy marmurowy stół eucharystyczny z XVIII-wiecznymi kapitelami, będący dziełem Don Battisty Marello. Po lewej stronie ołtarza głównego kaplica poświęcona dziewicy z Pozzano: obraz umieszczony jest w czymś w rodzaju małej świątyni z kopułą, w której jest ozdobiony fryzami i pokryty sycylijską brekcją o kolorach od żółtego do zieleni, a także kawałki masy perłowej i lapis lazuli; wewnątrz znajduje się kilka fresków przedstawiających życie Marii i odkrycie obrazu. W pozostałej części kaplicy szczególne znaczenie mają dwa płótna przedstawiające sceny biblijne i studnie, dzieło Bernardina Fery. Kaplica San Francesco da Paola, po prawej stronie ołtarza głównego, jest w stylu barokowym: na ołtarzu drewniana figura świętego; kaplica z marmuru wsparta jest na dwóch kolumnach pokrytych kwiatami okoni, a w jej łuku znajdują się cztery owalne płótna sztukatorskie autorstwa Cenatiempo.
16 grudnia 1631 roku, podczas erupcji Wezuwiusza, ojciec Bartolomeo Rosa, korektor sanktuarium, zorganizował procesję w kierunku katedry: w czasie podróży ujrzał na wodach morza przed wzgórzem Pozzano, w pobliżu wieży Portocarello , Jezus ukrzyżowany, ale bez krzyża iw chwili, gdy Go podniósł, promień słońca przebił się przez chmury popiołu i wylądował na głowie Chrystusa, towarzysząc mu przez całą procesję; na koniec, podczas błogosławieństwa krzyżem, erupcja ustała. Szacuje się, że erupcja spowodowała śmierć około 5000 osób w Neapolu, ale żadnej w Castellammare di Stabia. Krucyfiks niesiony jest w procesji podczas uroczystości Wielkiego Piątku.
Zakrystia Santa Maria di Pozzano, zwana także kaplicą krucyfiksu, gdyż mieści w sobie drewniany krucyfiks znaleziony w 1631 roku, znajduje się po prawej stronie kaplicy Madonny di Pozzano i została zbudowana w 1545 roku dzięki ofiarom Francesco Cola da Pozzano, a następnie przebudowany w 1754 roku według projektu architekta Luigiego Vanvitelliego. Jest to duże prostokątne pomieszczenie, którego boczne ściany są podzielone pilastrami zakończonymi kapitelami i belkowaniem w stylu barokowym: ściany zdobią trzy duże obrazy o wysokości 6 metrów i długości 8 metrów, wszystkie autorstwa Sebastiano Conca i przedstawiające odkrycie krucyfiks na falach morza. Zakrystia posiada ośmioro drzwi wychodzących na kościół, klasztor i chór oraz cztery okna, w tym dwa fałszywe, aby zapewnić dostateczną jasność. Na ołtarzu głównym, w kapliczce ozdobionej cherubinami, znajduje się krucyfiks. Na suficie znajduje się okrągły obraz przedstawiający apoteozę św. Franciszka z Paoli z 1769 r., dzieło Giacinto Diano.
W krypcie, do której prowadzą schody z nawy głównej, zachowała się studnia, w której znaleziono obraz Madonny: została zbudowana zaraz po powstaniu pierwszego kościoła i była poświęcona Madonnie del Carmine; wewnątrz spoczywały szczątki wybitnych osobistości miasta Stabia. Odbudowano go na początku XX w. i konsekrowano 24 kwietnia 1904 r.: ołtarz główny, podarowany przez papieża Piusa za wyzwolenie z płomieni. W innym pomieszczeniu hipogeum zachowały się szczątki niektórych poległych żołnierzy I wojny światowej. Dzwonnicę zbudowano w 1585 roku, z przeznaczeniem zarówno jako dzwonnica, jak i wieża strażnicza dla Saracenów, najeźdźców okolicy: wysokość 33 metrów, dolna część na planie kwadratu, natomiast powierzchnia dzwonnicy wynosi ośmiokątny, zwieńczony blankami; pośrodku, w stronę placu, zegar w kolorze jasnoniebieskiej majoliki.
Mapa:
Sanktuaria w pobliżu: