Sanktuarium Madonna della Ghianda (Somma Lombardo)
Via Madonna della Ghianda, 21019 Somma LombardoMezzana
Sanktuarium Maryjne
UDOSTĘPNIJ
ZAPISZ
2
O sanktuarium:
Sanktuarium w gminie Somma Lombardo, w prowincji Varese, poświęcone jest Madonnie della Ghianda.
Sanktuarium o tej samej nazwie w gminie Somma Lombardo, w prowincji Varese, poświęcone jest Madonnie della Ghianda.
Imię Madonna della Ghianda zawiera w sobie genezę i popularny charakter kultu maryjnego czczonego w Sanktuarium: według legendy pobożnej w XIII wieku w lesie niedaleko miasta Mezzana młody głuchoniemy zamierzał pasąc małe stadko owiec, nagle wśród gałęzi dębu pojawiało się jasne światło, w którym pojawiał się wizerunek wielkiej Madonny, zapraszając młodą dziewczynę do powrotu do wioski i zawołania ojca, aby przybył w to miejsce. Ojciec i córka w towarzystwie innych mieszkańców wioski wrócili do lasu i nic nie zobaczyli, ale późniejsze uzdrowienie dziewczynki interpretowane jest przez wierzących jako „dowód” cudu. Wierni chcieli uczcić miejsce objawienia, czyli dąb lub giandę, zgodnie z dialektem, wznosząc małą świątynię poświęconą Madonnie, zwanej stąd żołędziem.
Dokumenty dotyczące budowy sanktuarium są nieliczne i fragmentaryczne. Można powiedzieć, że ewoluowało ono w trzech etapach: od prostej wiejskiej kaplicy, przez niewielki kościół, aż do Sanktuarium zaprojektowanego przez Pellegrino Tibaldiego. Sommański historyk Ludovico Melzi (1837-1910) tak opisał pierwotne miejsce:
«Cudowne objawienie Dziewicy biednej Villanelli, która pasła swoje stada w pobliżu dębu, zaowocowało w XIII wieku wzniesieniem skromnej celi w miejscu, które później zostało nazwane imieniem Madonny Żołędziowej. Ta kaplica wykonana w Ankonie mierzy m.in. Ma 5,65 m długości i 4 m głębokości w środku, gdzie ma 4 m wysokości. Pierwotnie była otwarta od przodu, jak wszystkie małe wiejskie kapliczki.»
Około 1290 roku Goffredo da Bussero wspomniał o Mezana ecclesia Sanctae Mariae i tym samym zaświadczył o istnieniu wybudowanego już wówczas kościoła Santa Maria. Ponadto istnieją dwa dokumenty, pochodzące odpowiednio z XV i XVI wieku, które wymieniają dobra i prebendy prepozyta Mezzany; w dokumentach tych po raz pierwszy pojawia się toponim – winnica stykająca się z Giesa di Santa Maria Gianda, czyli polem w pobliżu Madonna della Gianda.
Wydarzenia w XVI wieku
Proboszcz Mezzo Giuseppe Selva w pracy monograficznej (1936) przytoczył plan zawarty w dokumentach zachowanych w archiwum diecezjalnym w Mediolanie, z którym Melzi prawdopodobnie nie miał okazji się zapoznać. Rysunek pochodzi z 1570 roku i sądząc po piśmie, można go przypisać dłoni Pellegrino Pellegriniego, który przybył do Mezzany na oględziny.
Do planu dołączone są pomiary czasu (poniżej podano dawne pomiary i aktualne wartości):
szerokość geograficzna ba 14 (szerokość 8,33 m)
longitudo ba 22 na 9 (długość 13,54 m)
absyda ba 9 na 9 (5,80 m)
głębokość absydy ba 5 (2,97 m)
otwarcie drzwi ba 2 na 6 (1,49 m)
Później historyk dodał:
«Sanktuarium miało jedną nawę, długą na około 14 metrów i szeroką na dziewięć metrów, z dachem krytym dachówką na więźbach, ołtarzem, pojedynczymi drzwiami wejściowymi, czterema oknami wieloskrzydłowymi, po dwa z każdej strony, które oświetlały pomieszczenie.»
Z dokumentów wynika, że kształt sanktuarium został potwierdzony wykopaliskami prowadzonymi w latach 1935/36 w celu odnowienia posadzki, które doprowadziły do odkrycia prymitywnych fundamentów i potwierdziły wymiary starożytnego sanktuarium. Selva, naoczny świadek faktów, relacjonuje następującą notatkę w „Liber Chronicon”:
«13 lipca 1936: Nowa podłoga w ramach specjalnych ofert od publiczności, ma na celu usunięcie całej podłogi Sanktuarium. W trakcie prac związanych z demontażem starej, bardzo zniszczonej ceglanej posadzki, odsłonięte zostały fundamenty prymitywnego sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Żołędziowej pod ziemią, które sięgały od absydy (zachowanej) aż do metra od najniższego stopnia balustrady. Ładne ciekawe znalezisko!! Odkryto także kilka grobowców, zarówno przed ołtarzem głównym, jak i wzdłuż kościoła.»
Mapa:
Sanktuaria w pobliżu: